Δελτίο Τύπου | Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΡΑΪΧ - ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ του Victor Klemperer

VICTOR KLEMPERER

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΡΑΪΧ

●

LTI

LINGUA TERTII IMPERII

●

ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ ΕΝΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ :

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΖΑΧΑΡΙΑΔΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ: SONIA COMBE, ALAIN BROSSAT

ΕΠΙΜΕΤΡΟ: ΒΙΚΥ ΙΑΚΩΒΟΥ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Απρίλιος 2025

Αριθμός σελίδων : 496, Τιμή : 22,90 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-650-6

O Γερμανός φιλόσοφος και φιλόλογος Βίκτορ Κλέμπερερ άρχισε να μελετά τη γλώσσα και τις συγκεκριμένες λέξεις που χρησιμοποιούσαν οι Ναζί το 1933. Βασιζόμενος σε ποικίλες πηγές (ραδιοφωνικές ομιλίες του Χίτλερ ή του Γκαίμπελς, ανακοινώσεις γεννήσεων και θανάτων, εφημερίδες, βιβλία και μπροσούρες, συζητήσεις κ.λπ.), μπόρεσε να εξετάσει την καταστροφή του γερμανικού πνεύματος και της κουλτούρας από τη ναζιστική «νεογλώσσα». Με το να κρατά λοιπόν το ημερολόγιό του, επιδόθηκε σε μια πράξη αντίστασης και επιβίωσης.

Το 1947 από την εργασία του αυτή προέκυψε το βιβλίο LTI: Lingua Tertii Imperii, Η γλώσσα του Τρίτου Ράιχ – Σημειώσεις ενός φιλολόγου, που έγινε κείμενο αναφοράς για κάθε προβληματισμό πάνω στη γλώσσα του ολοκληρωτισμού. Η ανάγνωσή του, σχεδόν ογδόντα χρόνια αργότερα, δείχνει πόσο παλεύει ο σύγχρονος κόσμος να θεραπευτεί από εκείνη τη μολυσματική γλώσσα, καθώς και ότι καμία γλώσσα δεν είναι απρόσβλητη από καινούργιες προσπάθειες χειραγώγησης.

Η ανάλυση του Βίκτορ Κλέμπερερ για τη γλώσσα του εθνικοσοσιαλισμού και τον αντίκτυπό της είναι ένα αριστούργημα της ιστοριογραφίας. Ταυτόχρονα, είναι ένα πρώτης τάξεως ιστορικό ντοκουμέντο για την αυτοδιάσωση ενός μελετητή της γλώσσας και της λογοτεχνίας σε μια εποχή απελπισίας.

Η μελέτη του Κλέμπερερ προέκυψε από την πεποίθησή του ότι η γλώσσα του Τρίτου Ράιχ συνέβαλε στο σχηματισμό της ναζιστικής κουλτούρας. Όπως γράφει: «Δεν πρέπει να εξαφανιστούν μόνο οι ναζιστικές πράξεις αλλά και η ναζιστική ιδεολογία, ο τυπικός ναζιστικός τρόπος σκέψης και το έδαφος που τον αναπαράγει: η γλώσσα του ναζισμού».

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΒΙΚΤΟΡ ΚΛΕΜΠΕΡΕΡ (1881-1960), βετεράνος του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, όπου πολέμησε στην πρώτη γραμμή, έγινε καθηγητής γαλλικής λογοτεχνίας, ειδικευμένος στον γαλλικό Διαφωτισμό, στο Πανεπιστήμιο της Δρέσδης, από το οποίο εκδιώχθηκε το 1935 επειδή ήταν Εβραίος. Επέζησε μόνο καὶ μόνο χάρη στο ότι ήταν παντρεμένος με γυναίκα της «άριας φυλής», η οποία τον στήριξε και τον ακολούθησε σε όλες τις ταλαιπωρίες και τους εξευτελισμούς που υπέστη από το ναζιστικό καθεστώς.

Ακαταπόνητος μελετητής, δημοσιογράφος και πανεπιστημιακός καθηγητής, έζησε τέσσερις διαδοχικές περιόδους της γερμανικής πολιτικής ιστορίας –από τη Γερμανικὴ Αυτοκρατορία, τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και το Ναζιστικό κράτος έως τη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας– και θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς μάρτυρες του ταραχώδους 20ού αιώνα της ευρωπαϊκής ιστορίας.

ΕΠΙΣΗΣ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

CHARLOTTE BERADT

ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΣΤΟ ΤΡΙΤΟ ΡΑΪΧ

Μετάφραση : ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΙΦΑΤΙΔΗΣ

Εισαγωγή : MARΤIΝE LEIBOVICI
Επίμετρα : REINHART KOSELLECK και BRUNO BETTELHEIM

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Νοέμβριος 2015
Τιμή: 16,00 €
ISBN: 978-960-505-188-4

Από το 1933 έως το 1939 η Γερμανοεβραία δημοσιογράφος Charlotte Beradt, κατοπινή φίλη και μεταφράστρια της Hannah Arendt, συγκέντρωσε όνειρα Γερμανών πολιτών, Εβραίων και μη, που ζούσαν, όπως και η ίδια, κάτω από την πραγματικότητα του πρώιμου Τρίτου Ράιχ. Στη συνέχεια τα κρυπτογράφησε και, αφού πρώτα τα έκρυψε στη βιβλιοθήκη της, τα ταχυδρόμησε στο εξωτερικό, απ’ όπου τα περισυνέλεξε μετά το 1939, όταν διέφυγε και η ίδια στη Νέα Υόρκη.

Στο βιβλίο της, η Μπέραντ παραθέτει και σχολιάζει τα καταγεγραμμένα όνειρα, αφήνοντας να ανακύψει το ερώτημα κατά πόσο υπό το ναζιστικό καθεστώς ο ύπνος ήταν πράγματι ιδιωτική υπόθεση.

Τα όνειρα της συλλογής καταδεικνύουν μέχρι τίνος βαθμού ήταν ικανό να ασκήσει έλεγχο το ολοκληρωτικό καθεστώς του Τρίτου Ράιχ πάνω στον πολίτη, δεδομένου ότι ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου, όταν ο άνθρωπος υποτίθεται πως είναι μόνος με τον εαυτό του, η τρομοκρατία και η προπαγάνδα εισέβαλλαν άλλοτε απροκάλυπτα και άλλοτε ύπουλα στα όνειρά του για να τον συνθλίψουν.

Όμως, πάνω απ’ όλα, η συγγραφέας επιχειρεί να κατανοήσει και να εξηγήσει πώς ένα ολόκληρο έθνος ήταν δυνατόν να αποδεχτεί, να συμπορευτεί και να συνεργαστεί με ένα καθεστώς θεμελιωμένο εκ φύσεως στον τρόμο και στη βία – ένα καθεστώς υπό το οποίο η μοναδική επιλογή που έχει το άτομο για να επιβιώσει είναι να ευθυγραμμιστεί μαζί του, ακόμα και όταν ονειρεύεται.