Δελτίο Τύπου | ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ του Γιάννη Μαρή

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΗΣ

ΕΓΚΛΗΜΑ 

ΣΤΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ

ΜΕ ΤΟΝ ΑΣΤΥΝΟΜΟ ΜΠΕΚΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ : ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Δεκέμβριος 2025

Αριθμός σελίδων : 296, Τιμή : 14,00 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-701-5

Από τη διαφήμιση του μυθιστορήματος το 1954:

«Για πρώτη φορά σε ελληνική εφημερίδα ένα αθηναϊκό αστυνομικό μυθιστόρημα γεμάτο αγωνία, δράση και αίσθημα: Έγκλημα στα παρασκήνια. Το νέο μυθιστόρημα που θα σας συναρπάσει με την πλοκή του.

»Το βράδυ της πρεμιέρας η πρωταγωνίστρια του θεάτρου βρίσκεται δολοφονημένη μέσα στο καμαρίνι της. Το καμαρίνι είναι κλειστό από μέσα και καμία άλλη είσοδος ή έξοδος δεν υπάρχει.

ΑΠΟ ΠΟΥ ΜΠΗΚΕ Ο ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ;

Ο πλούσιος εραστής ;

Ο άνθρωπος που τον κατέστρεψε ;

Η ηθοποιός που ζηλεύει ;

Η γυναίκα που της έκλεψε τον έρωτα ;

Ο άνθρωπος που ήθελε να σώσει την αγάπη του ;

Ή κάποιος άλλος που η σκιά του πλανάται σ’ ολόκληρο το Θέατρο ;»

ΞΕΚΙΝΑΕΙ ΣΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ η δημοσίευση στην εφημερίδα Απογευματινή τη Δευτέρα 22 Νοεμβρίου του 1954. Ο Μαρής παίζει με τη δημοφιλία τού θεάτρου και του συναρπαστικότερου μυστηρίου των αστυνομικών ιστοριών, το γρίφο του κλειστού δωματίου. Παίζει με την πλαστοπροσωπία και τους δωσίλογους της Κατοχής. Παίζει όμως κυρίως με την «καθημερινότητα» που κερδίζει έδαφος, απομακρυνόμενη από το πρόσφατο τότε, πολιτικά ζοφερό παρελθόν.

Η πόρτα στο καμαρίνι της πρωταγωνίστριας ήταν κλειδωμένη από μέσα κι εκείνη δεν απαντούσε. Καλείται η αστυνομία, ο Μπέκας καταφθάνει σε ένα τέταρτο, ένας αστυφύλακας σπάει την πόρτα, μέσα η ηθοποιός είναι νεκρή, κάποιος την έχει μαχαιρώσει. Αρχίζουν ανακρίσεις. Παράλληλα, συμμετέχει στην έρευνα ο δημοσιογράφος Μακρής.

Στη σκηνογραφία της υπόθεσης θα «παίξουν» επιπλέον τα Σεπόλια στην Αθήνα, η συνοικία Ταμπάκικα στη Λάρισα κι ένα εξοχικό καφενεδάκι στο Μπαχτσέ Τσιφλίκ στη Θεσσαλονίκη.

Ο Μαρής θα προσθέσει έτσι τον εαυτό του, από την αρχή της συγγραφικής σταδιοδρομίας του, στο πάνθεον των συγγραφέων που τιθάσευσαν επιτυχώς το μυστικό του «κλειστού δωματίου».

Το Έγκλημα στα παρασκήνια θα γίνει ταινία από τον Ντίνο Κατσουρίδη το 1960, με τον Αλέκο Αλεξανδράκη, την Έφη Μελά και τον Τίτο Βανδή. Παραμένει έως σήμερα η καλύτερη ασπρόμαυρη ελληνική νουάρ ταινία.

«Η λάμπα των διακοσίων κηρίων φώτιζε μ’ ένα φως σκληρό και διαυγές. Ο Μακρής αισθάνθηκε κάτι σαν δυσφορία. Όλα αυτά ξέφευγαν από το λογικό. Ένα έγκλημα μέσα σ’ ένα δωμάτιο κλεισμένο από παντού κι ένας δολοφόνος που εξαφανίζεται μέσα από τους τοίχους. Ο Μπέκας κάτι μουρμούριζε.

— Τί;

— Βρομοδουλειά.

— Είσαι στενοχωρεμένος;

— Ναι. Θα’ χετε να γράψετε ωραία μυθιστορήματα στις εφημερίδες σας εσείς. Αλλά εμείς;»

« — Αργότερα έγινε δύσκολη η Ρόζα Βαργή;

— Δύσκολη, όχι ακριβώς. Πολυτελής. Στην Κατοχή ήταν φιλενάδα του αρχηγού της ιταλικής κατασκοπείας. Αργότερα αποδείχθηκε πως τα είχε ταυτοχρόνως και με έναν Άγγλο πράκτορα. Αντί να πάει στο δικαστήριο, πήρε συγχαρητήριο γράμμα απ’ τον Ουέιβελ. Οι Γερμανοί είχαν σκεφτεί να της κόψουν το ωραίο της κεφάλι για μια στιγμή. Αντί γι’ αυτό την πήρε ένας συνταγματάρχης των Ες Ες στην κρεβατοκάμαρά του.

Ο Μπέκας γρύλισε:

—Σεμνή κυρία.

Ο δημοσιογράφος χαμογέλασε. Παρ’ όλο το παχύ του πρόσωπο και το χοντρό του μουστάκι, ο αστυνόμος έμοιαζε μ’ ένα μικρό παιδί που δεν του έδιναν το γλυκό του.

—Σε ενοχλεί αυτή η υπόθεση.

—Ναι. Αυτοί οι θεατρίνοι έχουν τα πάθη, τις ζήλιες, τις υπερβολές τους. Θα είναι δύσκολο να βρεις την άκρη. Ύστερα ήταν διάσημη. Οι εφημερίδες σας θα κάνουν θόρυβο κι ο θόρυβος δε βοηθά ποτέ σ’ αυτές τις δουλειές. Ακόμα είναι κι οι ενδιαφερόμενοι. Θα μπλέκονται διαρκώς στα πόδια μας και θα ’ναι αρκετά ισχυροί, ώστε να μην μπορούμε να τους στέλνουμε στη δουλειά τους.

—Για το μαχαίρι τι έμαθες;

—Ήταν δικό της. Επρόκειτο να το φορέσει με τη στολή του ρόλου της».

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Από την ομώνυμη ταινία του Ντίνου Κατσουρίδη (1960). 

Εικονίζονται οι ηθοποιοί Αλέκος Αλεξανδράκης (στο ρόλο του δημοσιογράφου Μακρή) και ο Δήμος Σταρένιος.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΣ (ψευδ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΗΣ) γεννήθηκε το 1916 στη Σκόπελο. Ο πατέρας του ήταν δικαστικός. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στη Λαμία. Σπούδασε νομικά στη Θεσσαλονίκη. Προπολεμικά εργάστηκε στην Αγροτική Τράπεζα ως διευθυντής υποκαταστήματος στην Αρναία Χαλκιδικής. Το 1943 βγήκε στο βουνό και εντάχθηκε στο ΕΑΜ. Ανήκε στη Σοσιαλιστική Αριστερά και στην ΕΛΔ (Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας), το κόμμα του Αλέξανδρου Σβώλου και του ξαδέλφου του Ηλία Τσιριμώκου. Μετά την απελευθέρωση εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Αρχικά στη Μάχη και στον Προοδευτικό Φιλελεύθερο και αργότερα στο συγκρότημα Μπότση (Ακρόπολις, Απογευματινή και το περιοδικό Πρώτο).

Ως συγγραφέας εμφανίστηκε το 1953 στο βραχύβιο περιοδικό Οικογένεια, δημοσιεύοντας με το πραγματικό του όνομα σε συνέχειες το αστυνομικό μυθιστόρημα Έγκλημα στο Κολωνάκι. Υπήρξε πολυγραφότατος. Θα ακολουθήσουν, πάντα σε συνέχειες, περισσότερα από εξήντα αστυνομικά μυθιστορήματα και νουβέλες, ενώ το σύνολο των αφηγημάτων του στον ημερήσιο Τύπο, ιστορικών και αισθηματικών, ξεπερνάει τα εκατό. Τα υπογράφει ως Γιάννης Μαρής και έτσι πλέον θα μείνει γνωστός. Τα μυθιστορήματά του εκδίδονταν συχνά και σε πολλές άλλες εφημερίδες σε άλλες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού (ελληνόφωνο Τύπο της Αυστραλίας, Κύπρου, Λονδίνου, Κωνσταντινουπόλεως, Ν. Αφρικής κ.α.).

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 τα αστυνομικά του μυθιστορήματα εκδίδονται και σε βιβλία από τις Εκδόσεις Ατλαντίδα-Πεχλιβανίδη και Περγαμηνή, κατά κανόνα με διαφορετικό τίτλο από τον αρχικό των εφημερίδων. Μέχρι το 1978 εκδόθηκαν σαρανταεννέα. Από το 2012 οι Εκδόσεις Άγρα εξέδωσαν οκτώ από τα αδημοσίευτα σε βιβλίο μυθιστορήματά του και δύο που είχαν κυκλοφορήσει βραχύβια από τις Εκδόσεις Περγαμηνή. Τώρα δημοσιεύουν σταδιακά τα βιβλία που είχε εκδώσει στις Εκδόσεις Ατλαντίς.

Ο Γιάννης Μαρής ανανέωσε το αθηναϊκό ανάγνωσμα της εποχής συνδυάζοντας την ποιότητα με τη συναρπαστική πλοκή και έγινε ο θεμελιωτής του ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος. Υπήρξε ένας από τους δημοφιλέστερους Έλληνες συγγραφείς, από τη δεκαετία του 1950 μέχρι σήμερα.

Ο Γιάννης Μαρής έγραψε επιπλέον το σενάριο είκοσι κινηματογραφικών ταινιών και ανέβασε δύο θεατρικά έργα.

Το συγγραφικό έργο του Γιάννη Μαρή ήταν πάντα ενταγμένο στη δημοσιογραφική του δουλειά, που περιλάμβανε κινηματογραφική κριτική, έρευνες, συνεντεύξεις, ανταποκρίσεις και αποστολές στο εξωτερικό.

Τελευταία του μυθιστορήματα είναι Η εξαφάνιση του Τζων Αυλακιώτη (1976) και Η απαγωγή (1978).

Πέθανε στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 1979 λίγο μετά τη συνταξιοδότησή του.

Οι Εκδόσεις ΑΓΡΑ έχουν αναλάβει το σύνολο της έκδοσης των αστυνομικών μυθιστορημάτων του ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΡΗ.

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΗΣ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ