Δελτίο Τύπου | Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΤΑ ΧΙΟΝΙΑ. ΕΦΤΑ ΝΥΧΤΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΑΝΤΡΕΪ ΤΑΡΚΟΦΣΚΙ του Παντελή Μπουκάλα

 

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΤΑ ΧΙΟΝΙΑ

Εφτά νύχτες στον κόσμο

του Αντρέι Ταρκόφσκι

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ, Σεπτέμβριος 2022

Αριθμός σελίδων : 72, Τιμή : 10,50 €

ISBN: 978-960-505-560-8

ΑΝΤΡΕΪ

Ούτε καν στα όνειρά σου δεν υπήρξα ο γιός σου. Ως κι εκεί μου στερούσες τα φτερά και τη σκέπη σου. Εφτά χρονών εγώ και βιάστηκες να γίνεις σιωπή και απόσταση. Σ’ έχασα. Για να σε βρω ονειρεύτηκα ταινίες ισάριθμες με τα άγουρα χρόνια μου. Να φτιάξω έναν κόσμο σε νύχτες εφτά. Ότι πάντοτε νύχτα πλημμύριζε ο νους μου εικόνες, το σώμα μου όλο.

 

Ο ΠΑΤΕΡΑΣ

Την αλήθεια σου λες. Μα δεν είναι η αλήθεια. Η δική μου, μια άλλη. Της μητέρας σου τρίτη. Τον πατέρα σου, μάνα τον ήθελες, μητέρα θεά. Δεν μπορούσα. Δεν άντεχα. Δεν έπρεπε πες. Λογάριασα τότε πως το καλύτερο δώρο μου, η στέρηση. Το κενό. Η απουσία. Για να γίνεις ζωγράφος. Και κτίστης. Να με πλάσεις καθρέφτη σου. Να με σπάσεις. Να με σπας ολοένα. Καθρεφτάκια μυριάδες, να δείχνουν εσένα μοιρασμένον και έναν. Τσακισμένον μα ακέριο.

ΤΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΟΥ ΠΡΟΕΤΑΞΕ η Λαρίσα Ταρκόφσκαγια στο Μαρτυρολόγιο του Αντρέι Ταρκόφσκι, χαρακτηρίζει τον σύζυγό της « κατεξοχήν Ρώσο καλλιτέχνη που, παρ’ όλα αυτά, ανήκει στον κόσμο ολόκληρο ». Σοφός λόγος. Ο σπουδαίος σκηνοθέτης-στοχαστής έχασε βίαια την πατρίδα του ως τόπο, ως τρόπο όμως, ως πνευματικό τρόπο ανάγνωσης και βίωσης του κόσμου, δεν την έχασε ποτέ. Η ρωσοκεντρική οπτική του δεν ήταν απλώς μια κληρονομιά ούτε βέβαια μια σύμπτωση· ήταν απόρροια διανοητικής απόφασης και συναισθηματικής αφιέρωσης.

Για τον Ταρκόφσκι, ο ρωσικός τρόπος, κορυφαίο γνώρισμα του οποίου είναι ο θρησκευτικός και θεολογικός στοχασμός, αποκρυσταλλώθηκε ιδεωδώς στο έργο του Φιόντορ Ντοστογέφσκι. Γι’ αυτό και ήδη στην πρώτη εγγραφή του Μαρτυρολογίου (30.4.1970 ) προσδιορίζει τη βαθύτερη επιθυμία του : «Για τον ίδιο τον Φιόντορ Μιχαήλοβιτς θα ’πρεπε να γυριστεί μια ταινία... για το χαρακτήρα του, τον Θεό του, τους δαίμονές του, τις δημιουργίες του. [...] Προς το παρόν πρέπει να διαβάσω όλα όσα έγραψε και όλα όσα γράφτηκαν γι’ αυτόν και επιπλέον όλους τους Ρώσους θρησκευτικούς φιλοσόφους. [...] Στον Ντοστογέφσκι μπορεί να περικλείονται όλα όσα θέλω να πραγματοποιήσω εγώ στις ταινίες μου».

Στις εφτά ταινίες του, αλλά και στον πεζό του λόγο, ο Ρώσος κινηματογραφιστής μελέτησε βαθιά τα ανθρώπινα –τον πόλεμο, τον έρωτα, την πίστη και την απελπισία, τη φαρμακερή νοσταλγία, τη συρρίκνωση της πνευματικότητας, τον κίνδυνο ενός γενικού αφανισμού, το νόημα της ύπαρξης– στοχαζόμενος τα θεία. Για τον Ταρκόφσκι, στη δική μου ακοή, το ερώτημα για το τί ο Θεός, τί ο άνθρωπος και τί το ανάμεσό τους συγκαταλέγεται στα τρέχοντα και τα απολύτως εγκόσμια. « Ο άνθρωπος », λέει, «“η κορωνίς της φύσεως”, έφτασε στη γη με σκοπό να μάθει γιατί γεννήθηκε ή γιατί τον έστειλαν εδώ. Και με τη βοήθεια του ανθρώπου γνωρίζει κι ο Δημιουργός τον εαυτό του. Αυτή η πορεία ονομάστηκε “εξέλιξη” και τη συνοδεύει πάντοτε η οδυνηρή διαδικασία της αυτογνωσίας ».

Ο Χριστός στα χιόνια, όπου το μερίδιο της φαντασίας είναι ισοδύναμο με το μερίδιο των εξακριβωμένων στοιχείων, δεν είναι μια εκλογοτεχνισμένη βιογραφία ή εργογραφία του Ταρκόφσκι. Είναι η βιογραφία της δικής μου ανάγνωσης ενός έργου που το οργάνωσε η αγωνία για τον άνθρωπο ως δυνατότητα : δυνατότητα ήθους, ποιότητας, προσφοράς, αυτοθυσίας, καλοσύνης. 

Αλλά σαφής ο Θεός; Με τον τρόπο του σώματος μόνο, με τον τρόπο του τρόμου μας. Με τον τρόπο της γλώσσας μας, των γλωσσών που αναρίθμητες πλάσαμε, όχι. Μάταιες όλες τους. Του Θεού ο τραγουδιστής ο πλήρης και καίριος ένας σπουργίτης είναι, ένα κοτσύφι που χαράζει τη μέρα, ένα χορτάρι ανυπόληπτο, μια πικραλίδα δίχως φωνή μα λαλέουσα, της ερήμου η σκόνη που κι αυτή κρύβει πλάσματα μέσα της, του χιονιού η αγία λευκότητα.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 

Ο Παντελής Μπουκάλας γεννήθηκε το 1957 στο Λεσίνι του Μεσολογγίου. Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Αθηνών. Την περίοδο 1987-1990 είχε την επιμέλεια βιβλιοκριτικής σελίδας στην εφημερίδα Η Πρώτη. Από τον Δεκέμβριο του 1990 και για τα επόμενα είκοσι χρόνια επιμελούνταν την ανά Τρίτη σελίδα βιβλίου στην Καθημερινή, στην οποία αρθρογραφεί καθημερινά. Είναι διορθωτής και επιμελητής εκδόσεων. Υπήρξε μόνιμος συνεργάτης του περιοδικού Ο Πολίτης (όπως και του Δεκαπενθήμερου Πολίτη ) από το 1978 έως την παύση της έκδοσής του. Άρθρα και μεταφράσεις του αρχαίων ελληνικών ποιημάτων έχουν δημοσιευτεί και στα περιοδικά Η λέξη, Το δέντρο, Νέο Επίπεδο, Τεχνοπαίγνιο, Γαλέρα, The Book’s Journal, Ποιητική, Χάρτης κ.ά.
Από το 1980 έχει δημοσιεύσει στις Εκδόσεις Άγρα τα βιβλία ποίησης Αλγόρυθμος, Η εκδρομή της ευδοκίας, Ο μέσα πάνθηρας, Σήματα λυγρά, Ο μάντης, Οπόταν πλάτανος, Ρήματα (Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2010) και Μηλιά μου αμίλητη, έναν τόμο βιβλιοκριτικών υπό τον τίτλο Ενδεχομένως – Στάσεις στην ελληνική και ξένη τέχνη του λόγου, δύο τόμους υπό τον τίτλο Υποθέσεις, με επιφυλλίδες του στην Καθημερινή της Κυριακής, και το θεατρικό Το μάγουλο της Παναγίας : Αυτοβιογραφική εικασία του Γεωργίου Καραϊσκάκη.
Έχει μεταφράσει τον Επιτάφιο Αδώνιδος του Βίωνος του Σμυρναίου, τα ποιήματα του τόμου Επιτάφιος λόγος – Αρχαία ελληνικά επιτύμβια επιγράμματα και τα Συμποτικά επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας, που έχουν εκδοθεί όλα από την Άγρα. Έχει επίσης μεταφράσει τους Αχαρνείς του Αριστοφάνη για το Εθνικό Θέατρο (2005), τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου (ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου, 2005), τις Τρωάδες του Ευριπίδη (Θέατρο του Νέου Κόσμου, 2010), τον Κύκλωπα του Ευριπίδη και τον Κύκλωπα του Θεόκριτου (Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου, 2017), τις Θεσμοφοριάζουσες του Αριστοφάνη (Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, 2018), την Ιφιγένεια την εν Αυλίδι του Ευριπίδη (ΚΘΒΕ, 2019) και την Ελένη του Ευριπίδη (ΚΘΒΕ, 2020-2021). Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα ιταλικά (σε αφιέρωμα του περιοδικού Poesia του Μιλάνου, τον Νοέμβριο του 2014), τα ισπανικά, τα γαλλικά, τα πολωνικά (η μετάφραση των Ρημάτων εκδόθηκε στο Γκντανσκ το 2014), τα αγγλικά, τα καταλανικά (στον τόμο La busqueda del Sur, Βαρκελώνη, 2016), τα ρωσικά, τα αλβανικά και τα αραβικά.
Το 2014, στο πλαίσιο της σειράς « Έλληνες ποιητές » της Καθημερινής, είχε την εκδοτική ευθύνη για τους τόμους με το έργο του Κ.Π. Καβάφη, του Γιώργου Σεφέρη, του Μανόλη Αναγνωστάκη, του Ανδρέα Εμπειρίκου και του Νίκου Εγγονόπουλου (εισαγωγή και ανθολόγηση).
Το 2018 έγινε διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Στις Εκδόσεις Άγρα, στη σειρά «Πιάνω γραφή να γράψω... : Δοκίμια για το δημοτικό τραγούδι », έχουν δημοσιευτεί οι μελέτες του Όταν το ρήμα γίνεται όνομα : Η «αγαπώ» και το σφρίγος της ποιητικής γλώσσας των δημοτικών ( Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής 2017), Το αίμα της αγάπης : Ο πόθος και ο φόνος στη δημοτική ποίηση (2017), Κόκκιν’ αχείλι εφίλησα : Το ταξίδι του φιλιού και ο έρωτας σαν υπερβολή (2019) και Ο έρως και το έθνος : Οι φυλές, οι θρησκείες και η δημοτική ποίηση της αγάπης. Έλληνες, Βλάχοι, Μαύροι, Αρβανίτες, Τούρκοι, τ. Α' (2022).

 

Φωτογραφία εξωφύλλου: LARS-OLOF LÖTHWALL

Από τα γυρίσματα της ταινίας Θυσία.

© The Swedish Film Institute (1986)

Φωτογραφία συγγραφέα: ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΚΟΡΟΣ

Δελτίο Τύπου | ΣΑΝΤΟΡ ΦΕΡΕΝΤΣΙ : ΑΤΑΚΤΟ ΠΑΙΔΙ, ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ ΕΝΗΛΙΚΟΣ του Γιώργου Σταθόπουλου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΑΝΤΟΡ ΦΕΡΕΝΤΣΙ

ΑΤΑΚΤΟ ΠΑΙΔΙ, ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ ΕΝΗΛΙΚΟΣ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ,

ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΛΗΘΗ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ: ΣΠΥΡΟΣ ΜΗΤΡΟΣΥΛΗΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ / Σειρά «Ρους», Σεπτέμβριος 2022

Αριθμός σελίδων : 328, Τιμή : 17,90 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-439-7

Ο ΣΑΝΤΟΡ ΦΕΡΕΝΤΣΙ YΠΗΡΞΕ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚOΣ και οξυδερκής ψυχαναλυτής με πολυεπίπεδη κλινική εμπειρία, αναλαμβάνοντας συχνά τις πιο δύσκολες περιπτώσεις ασθενών, που είχαν υποστεί σοβαρούς ψυχικούς ή και σωματικούς τραυματισμούς. Επινόησε σημαντικές έννοιες, όπως την «ενδοβολή» και την «ταύτιση με τον επιτιθέμενο», ενώ ήταν εκ των πρώτων που αναγνώρισαν τη σημασία του πρώιμου τραύματος. Μας μίλησε για τη σύγχυση γλωσσών μεταξύ παιδιού και ενηλίκων, για τις παιδικές αναλύσεις των ενηλίκων, για την αμφίμειξη των ερωτισμών · εμπνεύστηκε την έννοια του σοφού βρέφους, του μη καλοδεχούμενου παιδιού, της ναρκισσιστικής σχάσης, της τρομοκρατίας της οδύνης, των παθονευρώσεων.

Η σχέση του με τον Φρόυντ υπήρξε καθοριστική για την εξέλιξη του ψυχαναλυτικού κινήματος, καθώς ο Φερέντσι ήταν από εκείνους που υποστήριξαν με θέρμη την αναγκαιότητα της μακρόχρονης ανάλυσης του αναλυτή, του επονομαζόμενου και δεύτερου θεμελιώδους κανόνα της ψυχανάλυσης. Για χρόνια αντάλλασσαν με τον Φρόυντ ερωτήματα πάνω στην αναλυτική εργασία, σε τέτοιον βαθμό που η σκέψη του ενός σφραγίστηκε από τη σκέψη του άλλου. Ωστόσο, λίγο καιρό πριν από τον πρόωρο θάνατό του, οι σχέσεις του με τον Φρόυντ στιγματίστηκαν από έντονη αμφιθυμία και υπόγειες συγκρούσεις, στις οποίες κυρίαρχο ρόλο διαδραμάτισαν σημαντικά πρόσωπα του διεθνούς ψυχαναλυτικού κινήματος.

Η σχέση του Φερέντσι με τον Φρόυντ σημαδεύτηκε από τη διεργασία αλλά και την άρνηση του θηλυκού και του παθητικού στοιχείου. Η θηλυκή-μητρική πλευρά, την οποία μάταια αναζητούσε να βρει στον Φρόυντ, ήταν μια θέση που ο Φρόυντ δυσκολευόταν να αναλάβει. Σε αντιστάθμισμα, την ανέλαβε προοδευτικά ο ίδιος ο Φερέντσι, όταν λειτούργησε για τους ασθενείς του σαν τρυφερή μητέρα. Τη δε άρνηση υπαγωγής του Φερέντσι στο πατρικό υπερεγώ και στην παθητικότητα της αναλυτικής θέσης τη διαδέχθηκε η προώθηση της ενεργητικής τεχνικής εκ μέρους του.

Οι συνεχείς τεχνικοί πειραματισμοί του επιχειρούσαν εξάλλου να απαντήσουν στα φαινόμενα επανάληψης που διέπουν την ψυχική ζωή. Μέσα από αντιφατικές τεχνικές παρεμβάσεις, τις οποίες δεν δίσταζε να εγκαταλείψει, ο Φερέντσι επέκτεινε τα όρια του αναλύσιμου και κατέστη ο πρόδρομος της σύγχρονης αναλυτικής πρακτικής, εισάγοντας την ελαστικότητα της τεχνικής. Έφτασε όμως σε ακραία σημεία, όπως στη θύελλα της αμοιβαίας ανάλυσης, κάτι που τον κατέστησε αιρετικό για την τότε ψυχαναλυτική κοινότητα. Αυτό που ακολούθησε δεν ήταν απλώς δυσμένεια αλλά ιστορική λήθη ενός ιδιαίτερα πλούσιου έργου που λογοκρίθηκε για δεκαετίες.

Το παρόν βιβλίο επιχειρεί να διερευνήσει σημαντικές πτυχές του έργου μιας εμβληματικής όσο και αμφιλεγόμενης φυσιογνωμίας της ψυχανάλυσης. Μιας προσωπικότητας ακατάπαυστα δημιουργικής, ευρηματικής, που διακρινόταν παράλληλα από ένα θυελλώδες παιδικό στοιχείο, αντίστοιχο ενός άτακτου παιδιού.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Από αριστερά προς τα δεξιά :

Καθιστοί : Sigmund Freud, Sàndor Ferenczi, Hanns Sachs.

Όρθιοι : Otto Rank, Karl Abraham, Max Eitingon, Ernest Jones.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ είναι κλινικός ψυχολόγος με προπτυχιακές σπουδές στην Αθήνα, μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο Παρίσι. Έχει ολοκληρώσει την ψυχαναλυτική του εκπαίδευση στην Ελληνική Ψυχαναλυτική Εταιρεία. Συμμετείχε με συγγραφή κεφαλαίων σε συλλογικούς τόμους κι έχει μεταφράσει στα ελληνικά κείμενα γαλλόφωνων ψυχαναλυτών. Το συγγραφικό έργο του περιλαμβάνει πάνω από είκοσι επιστημονικά άρθρα, στα γαλλικά, αγγλικά και ελληνικά, δημοσιευμένα σε περιοδικά ψυχανάλυσης και ψυχοσωματικής. Συνεπιμελείται, με τη Μαρίλια Αιζενστάιν-Αβέρωφ και τον Πάνο Αλούπη, την ψυχαναλυτική σειρά « Ρους » των Εκδόσεων Άγρα. Το δημοσιευμένο έργο του για την υποχονδρία έχει λάβει διεθνείς αναφορές. Έχει γράψει δύο μονογραφίες στις Εκδόσεις Νήσος : Επανεπενδύοντας το σώμα. Η υποχονδριακή λύση απέναντι στον καρκίνο (2013) και Ο Φρόυντ, ο Φλης και η παράνοια (2013).

ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΣΑΝΤΟΡ ΦΕΡΕΝΤΣΙ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑ ΤΕΤΡΑΔΙΑ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ «ΡΟΥΣ»

   

Δελτίο Τύπου | ΑΛΛΩΝΩΝ / LIFTED της Karen Van Dyck

 

KAREN VAN DYCK

ΑΛΛΩΝΩΝ / LIFTED

Mετάφραση: ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΥΡΟΥ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Σεπτέμβριος 2022

Αριθμός σελίδων : 112, Τιμή : 11,00 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-549-3

Κυκλοφορεί το βιβλίο της συγγραφέως ΚΑΡΕΝ ΒΑΝ ΝΤΑΫΚ σε δίγλωσση έκδοση.

ΚΑΝΟΝΕΣ

1. Πάρτε ένα κομμάτι πρόζας που θέλει να γίνει ποίημα.
2. Αντιγράψτε το.
3. Σημειώστε το όνομα της ή του συγγραφέα,
4. τον τίτλο του βιβλίου όπου βρήκατε το απόσπασμα,
5. και τη μεταφράστρια ή τον μεταφραστή,
αν το πρωτότυπο είναι γραμμένο σε άλλη γλώσσα.
6. Ξαναδουλέψτε το ως ποίημα :
7. χωρίστε το σε στίχους
8. δημιουργήστε στροφές,
9. αλλάξτε τη στίξη.
10. Δεν μπορείτε να αφαιρέσετε η να προσθέσετε·
λέξεις, πέραν του τίτλου.
 
RULES

1. Take a prose passage that wants to be a poem.
2. Transcribe it.
3. Note the author,
4. the title of the book where you found the passage,
5. and the translator, if originally in another language.
6. Rework it as a poem:
7. you can break it into lines,
8. create stanzas,
9. change the punctuation,
10. but you mustn’t delete or add words, except a title.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η ΚΑΡΕΝ ΒΑΝ ΝΤΑΫΚ είναι καθηγήτρια νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Το έργο της εστιάζει στη νεοελληνική λογοτεχνία, τη λογοτεχνία της διασποράς, τη θεωρία της μετάφρασης και τη θεωρία του φύλου. Έχει μεταφράσει, ανθολογήσει και δημοσιεύσει στα αγγλικά το έργο πολλών Ελλήνων ποιητών. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν τα βιβλία της : η μετάφραση στα αγγλικά των Ψάθινων καπέλων της Μαργαρίτας Λυμπεράκη (Three Summers, Κέδρος, 1995), η κριτική μελέτη Η Κασσάνδρα και οι λογοκριτές στη νεοελληνική ποίηση (Άγρα, 2002) και η συνεπιμέλεια με τη Φαίη Ζήκα του βιβλίου της Ιουλίας Περσάκη Κατοχή και πείνα. Ιστορίες της κάθε μέρας (Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2016).

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Helen Levitt, N.Y., ca. 1980

© Film Documents LLC, courtesy

Galerie Thomas Zander, Cologne

ΑΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ KAREN VAN DYCK ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

  

Δελτίο Τύπου | Όλα δεν τα ᾽χω πει... • Η « ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ » ΤΗΣ ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ του Χρήστου Δανιήλ [ Μελέτη ]

ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΝΙΗΛ

Όλα δεν τα ᾽χω πει...

•

Η « ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ »

ΤΗΣ ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ

ΜΕΛΕΤΗ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Σεπτέμβριος 2022

Αριθμός σελίδων : 160, Τιμή : 13,90 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-547-9

[…] σε μίαν έκπαγλη χρονιά ανταμώσαμε

σε ληστεύω από αλλουνού τα χέρια

σε ακούω από δω από κει

σε σιωπώ μες στην απέραντη τρυφερότητα

σιγά σιγά να καταλαγιάσουμε

όλα δεν τα ’χω πει

ΜΕ ΕΚΡΙΖΩΝΕΙΣ

ΜΑΤΣΗ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ, « Αντίστροφη αφιέρωση »

H «Aντίστροφη αφιέρωση» είναι το τελευταίο σημαντικό ποιητικό κείμενο που έγραψε και δημοσίευσε η Μάτση Χατζηλαζάρου λίγο πριν από το θάνατό της. Πρόκειται για ένα από τα πιο ολοκληρωμένα και μεστά ποιήματά της, και πιθανώς το πλέον γνωστό και αγαπημένο από το αναγνωστικό κοινό έργο της.

Το ερωτικό αυτό ποίημα δίνει την αίσθηση πως ολοκληρώνει μια πορεία, πως κλείνει έναν κύκλο, αφού ουσιαστικά επιστρέφει πολλαπλώς στην (ποιητική της) αφετηρία. Το ποίημα, χωρίς να τον κατονομάζει, απευθύνεται στον Ανδρέα Εμπειρίκο, τον εραστή-σύζυγο, τον ψυχαναλυτή-ερμηνευτή, τον μύστη της στον ποιητικό χώρο και στον υπερρεαλισμό, τον αποδέκτη των πρώτων της ποιημάτων. Με άλλα λόγια, η «Αντίστροφη αφιέρωση» λειτουργεί ως συμπύκνωση, κορύφωση και επιστέγασμα ολόκληρης της ποιητικής της παραγωγής. Κυρίως όμως ακολουθεί την πεποίθησή της πως στο μόνο πράγμα που η ποίηση θα πρέπει να υπακούει είναι η «προσπάθεια να είναι κανείς όσο μπορεί πιο ειλικρινής για ό,τι τον συγκινεί και τον τρώει».

Συνδυάζοντας ερμηνευτικά σχόλια, διακειμενικές παραπομπές στο προγενέστερο έργο της Μ. Χατζηλαζάρου αλλά και στο έργο του Α. Εμπειρίκου, αρχειακό υλικό, ιστορικά και βιογραφικά στοιχεία, το βιβλίο επιχειρεί μια πολυπρισματική προσέγγιση, αναλυτική και συνθετική, στην «Αντίστροφη αφιέρωση» της ποιήτριας.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

O ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΝΙΗΛ είναι διδάκτωρ νεοελληνικής φιλολογίας. Διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Για τη Μάτση Χατζηλαζάρου έχει δημοσιεύσει τα βιβλία : ... Ιούς, Μανιούς, ίσως και Aqua Marina. Μάτση Χατζηλαζάρου, η πρώτη Ελληνίδα υπερρεαλίστρια, Τόπος, 2011· Μάτση Χατζηλαζάρου, Γράμματα από το Παρίσι στον Ανδρέα Εμπειρίκο (1946-1947) και άλλα ανέκδοτα ποιήματα και πεζά της ίδιας περιόδου, εισαγωγή, υπομνηματισμός, επιμέλεια Χρήστος Δανιήλ, Εκδόσεις Άγρα, 2013 (Βραβείο δοκιμίου Public Book Awards).

Από τις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορεί επίσης η μελέτη του Ο μαθητευόμενος εφοπλιστής και παλαίμαχος intellectual και πολλά υποσχόμενος ποιητής, ανθυπολοχαγός εν εφεδρεία, πολεμιστής Κρήτης και πάντα δικός σου φίλος Ανδρέας Καμπάς (1919-1965), επιμέλεια, εργοβιογραφία, ανθολόγηση Χρήστος Δανιήλ, 2016 (Βραβείο « Εμμανουήλ Ροΐδου » Ακαδημίας Αθηνών). Ετοιμάζεται το Αναζητώντας ταυτότητα. Δρόμοι του μοντερνισμού : Το περιοδικό Τετράδιο (1945, 1947), συν-συγγραφή με τον Βαγγέλη Καραμανωλάκη, Εκδόσεις Άγρα, υπό έκδοση.

Άλλα βιβλία του : Χρήστος Μπράβος, Βραχνός προφήτης, Ποιήματα και κριτικά κείμενα (1981-1987), επίμετρο, εργοβιογραφία Χρήστος Δανιήλ, Μελάνι, 2018· Προσεχώς εμείς μεγαλώνουμε. Μαρτυρίες εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο πλαίσιο του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων, επιμέλεια Χρήστος Δανιήλ, Ελένη Χοντολίδου, εισαγωγή Άννα Φραγκουδάκη, Θάλεια Δραγώνα, Τόπος, 2015· Ξαναδιαβάζοντας τον Νίκο Καββαδία. Ποιητική και πρόσληψη, Οδός Πανός, Αθήνα, 2010 · Γιώργος Λίκος, μια παρουσίαση από τον Χρήστο Δανιήλ, Γαβριηλίδης, 2005· Γυάλινα και μαλαματένια... Τα Γιάννενα στη νεοελληνική πεζογραφία, ανθολογία κειμένων (1898–1997), εισαγωγή, ανθολόγηση, επιμέλεια Ιερά Μητρόπολις Ιωαννίνων / Ίδρυμα Κων. Κατσάρη, 1997.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Η Μάτση Χατζηλαζάρου στο σπίτι της.

Μουσείο Μπενάκη / Ιστορικά Αρχεία

ΑΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΔΑΝΙΗΛ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

 

Δελτίο Τύπου | ΟΥΓΚΕΤΣΟΥ ΜΟΝΟΓΚΑΤΑΡΙ • ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΡΟΧΗ του Ueda Akinari

UEDA AKINARI

ΟΥΓΚΕΤΣΟΥ ΜΟΝΟΓΚΑΤΑΡΙ 

•

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ

ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΡΟΧΗ

Μετάφραση από τα ιαπωνικά

Εισαγωγή – Σχόλια:

ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Ιούλιος 2022

Αριθμός σελίδων : 280, Τιμή : 18,50 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-537-0

Το γνωστότερο έργο του Ιάπωνα κλασικού συγγραφέα Ουέντα Ακινάρι

είναι αυτή η συλλογή με τις Ιστορίες της σελήνης μετά τη βροχή.

Σε αυτές τις ιστορίες του φανταστικού, όπως συμβαίνει στις ιστορίες του θεάτρου Νο, 

βλέπουμε όλων των ειδών τα όντα του παράλληλου κόσμου των πνευμάτων

να αναδύονται, να δρουν και να εξαφανίζονται πάλι.

Ένα απολαυστικό μείγμα μαγείας, ποίησης και πραγματικότητας

που εκφράζει τον μαγεμένο κόσμο των Ιαπώνων του άλλοτε,

αλλά όχι λιγότερο και του σήμερα.

ΟΙ ΕΝΝΕΑ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΥΣΤΗΡΙΟΥ του Ουγκέτσου Μονογκατάρι, που εκδόθηκαν για πρώτη φορά το 1776, αποτελούν το καλύτερο και διασημότερο δείγμα της λογοτεχνίας του απόκρυφου στην Ιαπωνία. Συνενώνουν διακριτικά τον κόσμο της καθημερινότητας με την επικράτεια του ανοίκειου και αποτελούν απόδειξη για τη γοητεία που ασκούσαν τότε, αλλά και σήμερα, το παράξενο και το μυστηριώδες στην ιαπωνική ψυχή. Αποτέλεσαν επίσης την πηγή έμπνευσης για την εξαιρετική ομότιτλη ταινία του Κεν᾽τζι Μιζογκούτσι το 1953.

Ο τίτλος Ουγκέτσου μονογκατάρι, που μπορεί να αποδοθεί ως Ιστορίες της σελήνης μετά τη βροχή, απηχεί επίσης την ιδέα ότι μυστηριώδη όντα εμφανίζονται σε συννεφιασμένες, βροχερές νύχτες και σε πρωινά που το φεγγάρι κρέμεται ακόμα στον ουρανό.

Στη « Λευκή Κορυφή », το φάντασμα του πρώην αυτοκράτορα Σουτόκου εμφανίζεται για να αναγγείλει τα σχέδια που κρύβει η εκδικητική μανία του· στον « Όρκο της Γιορτής των Χρυσανθέμων » ένας πιστός φίλος αυτοκτονεί προκειμένου το πνεύμα του να εκπληρώσει μια υπόσχεση· στον «Κυπρίνο που ήρθε στο όνειρό μου» ένας βουδιστής ιερέας μετατρέπεται σε ψάρι· στον «Πόθο του ερπετού» ένα ερπετό εμφανίζεται ως γυναίκα για να εκπληρώσει το ερωτικό του πάθος.

Δαίμονες, στοιχειά, παράξενα όνειρα, πράγματα πέρα από τον κόσμο του λογικού γεμίζουν όλες τις ιστορίες.

Η ανατριχιαστική ομορφιά αυτού του διαχρονικού αριστουργήματος συμπληρώνεται από την γοητεία που ασκεί ως λογοτέχνημα, η οποία κατά μεγάλο μέρος πηγάζει από τον αριστοτεχνικό συνδυασμό του κινέζικου λόγου με το λόγο της ιαπωνικής κλασικής λογοτεχνίας, όπως αυτή αποκρυσταλλώθηκε σε αριστουργήματα σαν το Γκέν’τζι μονογκατάρι.

  

ΕΡΓΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Kiyokata Kaburagi (1878-1972), Σώμα ερπετού

Ο ΟΥΕΝΤΑ ΑΚΙΝΑΡΙ, ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της ιαπωνικής λογοτεχνίας, φιλόλογος, ποιητής, γιατρός και θεωρητικός του τσαγιού, γεννήθηκε το 1734 και πέθανε στο Κυότο το 1809. Η εποχή Εντό (1603-1868) στην οποία έζησε υπήρξε μια από τις πιο δημιουργικές στην ιστορία του ιαπωνικού πολιτισμού. Τότε αναπτύχθηκαν πολλές, ιδιαίτερες μορφές τέχνης, όπως και ιδιαίτερες μορφές λογοτεχνίας που χαρακτηρίζουν αυτόν τον πολιτισμό μέχρι σήμερα. Ο Ακινάρι υπήρξε ένας από τους κυριότερους συντελεστές αυτής της δημιουργικής άνοιξης. Στη διάρκεια της ζωής του ασχολήθηκε με όλα τα είδη της λογοτεχνίας που είχαν ανθίσει τότε, αλλά και με την κλασική ιαπωνική φιλολογία. Ξεκινώντας από νέος με τη σύνθεση χάικου, συνδέθηκε με κύκλους ποιητών που ασχολούνταν με αυτό το είδος, όπως με τον γνωστό Γιόσα Μπουσόν. Γράφει επίσης ποιήματα στην κλασική φόρμα των ουάκα. Χωρίς να εγκαταλείψει ποτέ αυτή την ενασχόληση, συνέχισε με πεζά στο είδος ουκιγιὸ-ζόσι. Κάποια στιγμή ανακαλύπτει μια καινούργια φιλολογική απασχόληση, που επρόκειτο να καταλάβει το κέντρο της συγγραφικής του δραστηριότητας, δηλαδή την ερευνητική μελέτη των κλασικών ιαπωνικών κειμένων. Ενώνει τις δυνάμεις του με την ομάδα των λεγόμενων κοκουγκάκουσα, των μεγάλων φιλολόγων που ασχολούνταν με αυτό το αντικείμενο, και παράγει μέχρι το τέλος της ζωής του ένα πολύ σημαντικό σχετικό έργο.

Μ’ όλο που η κλασική φιλολογία παραμένει το πάθος του, καθώς και η πηγή πάμπολλων στοιχείων που πλουτίζουν το υπόλοιπο έργο του, μέσα από τη γνωριμία με ανθρώπους τού ρεύματος των μπουν’τζίν, που ασχολούνταν με τη συγγραφή ιστοριών του φανταστικού, ο Ακινάρι επιδίδεται με ενθουσιασμό σε αυτό το λογοτεχνικό είδος. Ιστορίες μυστηρίου, προερχόμενες κυρίως από την κινεζική σχετική παρακαταθήκη, τις οποίες, ακολουθώντας τους ομοτέχνους του σε αυτό το είδος, μετατρέπει με διάφορους τρόπους σε ιαπωνικές, γεννούν το περίφημο Ουγκέτσου μονογκατάρι, το έργο που προσπόρισε και στον ίδιο την αιώνια φήμη.

________________________
ΕΡΓΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟΥ

Morita Kōhei (1916–1994), Η επιστροφή

Δελτίο Τύπου | ΝΥΧΤΕΡΙΝΕΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ του Bonaventura

 

BONAVENTURA

ΝΥΧΤΕΡΙΝΕΣ ΠΕΡΙΠΟΛΟΙ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ – ΕΠΙΜΕΤΡΟ:

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΡΑΣΙΔΑΚΗ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Ιούλιος 2022

Αριθμός σελίδων : 216, Τιμή : 16,50 €

ISBN: 978-960-505-544-8

Με έχουν διώξει από εκκλησίες, επειδή με έπιασαν τα γέλια

αλλά και από πορνεία, επειδή το έριξα στην προσευχή.

Ισχύει ένα από τα δύο· είτε είναι οι άνθρωποι τρελοί είτε εγώ.

Αν τεθεί στην κρίση της πλειοψηφίας, χάθηκα.

Τίποτα δεν ξεπερνά το γέλιο και το θεωρώ τόσο πολύτιμο

όσο άλλοι μορφωμένοι άνθρωποι το κλάμα.

– BONAVENTURA

Tο 1804, το έτος της στέψης του Ναπολέοντα και της διάλυσης της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, εν μέσω δραματικών ανακατατάξεων στην Ευρώπη γενικότερα και στη γερμανική επικράτεια ειδικά, δημοσιεύεται ανώνυμα το σύντομο έργο με τίτλο Οι νυχτερινές περίπολοι του Μποναβεντούρα. Η επιλογή του συγγραφέα να κρυφτεί πίσω από το ψευδώνυμο Μποναβεντούρα εξηγείται από το καυστικό περιεχόμενο, την έντονη κοινωνική κριτική, αλλά και τα πολλαπλά βέλη ενάντια στο πολιτισμικό γίγνεσθαι της εποχής του, που καθιστούν το ιδιόρρυθμο αυτό κείμενο ιδιαίτερα προκλητικό.

Χρονοτόπος του σατιρικού αυτού κειμένου είναι η νύχτα και πρωταγωνιστής του είναι ο νυχτοφύλακας μιας μικρής πόλης στα τέλη του 18ου αιώνα. Ο νυχτοφύλακας και αφηγητής φωτίζει με το φανάρι του τους δρόμους και τα σοκάκια της νυχτερινής πόλης αλλά και τα σκοτεινά καμώματα των συμπολιτών του – κοιτά μέσα από πόρτες και παράθυρα, κοντοστέκει στις εσοχές και στα κατώφλια, περιδιαβαίνει νεκροταφεία, μουσεία και άδειες εκκλησίες. Άλλοτε απλώς παραστέκει στις νυχτερινές σκηνές που εκτυλίσσονται μπροστά του και αφουγκράζεται τις ιστορίες των μοναχικών ανθρώπων που, ο καθένας για τους δικούς του λόγους, προτιμούν το σκοτάδι και τη νύχτα. Ενίοτε όμως παρεμβαίνει αποφασιστικά, προκαλώντας αναστάτωση και ταραχή, διαταράσσοντας έτσι ο ίδιος την ησυχία που καλείται να διαφυλάξει.

Στις δεκαέξι νυχτερινές περιπόλους που απαρτίζουν το σπονδυλωτό μυθιστόρημα, ο νυχτοφύλακας μας εξιστορεί τις ιστορίες παθιασμένων ερώτων, υποκρισίας και απάτης, αγνής αγάπης και βαθιάς απελπισίας των ανθρώπων που συναντά. Στις πολλαπλές αυτές αφηγήσεις υφαίνει ξέφτια της δικής του ιστορίας, την πορεία του από ποιητής και κουκλοπαίχτης σε νυχτοφύλακα, το πέρασμά του από το τρελοκομείο, τον έρωτά του. Ο αναγνώστης –ακροατής και συνεργός του– τον ακολουθεί στους μαιανδρικούς του περιπάτους και κρυφοκοιτά μαζί του, μέσα από γρίλιες και κουρτίνες, τις ζωές των πολιτών.

•

Οι Nυχτερινές περίπολοι δεν μας γοητεύουν σήμερα μόνο ως πορτραίτο μιας περασμένης εποχής. Κορυφαίο δείγμα μαύρου χιούμορ, το κείμενο αυτό κινείται μεταξύ Διαφωτισμού και Ρομαντισμού, συνδιαλέγεται και με τα δύο κινήματα, υιοθετώντας βασικές τους αρχές και θεματικές τις οποίες ανατρέπει. Η άναρχη δομή του, η σκηνοθεσία του γκροτέσκου και οι τεχνικές αυτοαναφορικότητας που διακόπτουν τη ροή της αφήγησης το τοποθετούν μεταξύ των πλέον καινοτόμων έργων συγγραφέων όπως ο Τηκ και ο Χόφφμαν, προαναγγέλλοντας τεχνικές γραφής του θεάτρου του παραλόγου του 20ου αιώνα. Ο ατίθασος χαρακτήρας και η ουσιαστική πρωτοτυπία του κειμένου συναρπάζουν αναγνώστες και ερευνητές και εμπνέουν καλλιτέχνες έως σήμερα.

Ακραίος Διαφωτιστής, ο νυχτοφύλακας δεν χαρίζεται σε κανέναν, η οξύτατη γλώσσα του δεν σέβεται τους ισχυρούς όταν, καγχάζοντας, ανατρέπει την αυστηρά ιεραρχημένη τάξη πραγμάτων της εποχής του : Αποκαλύπτει τις μεθοδεύσεις της Εκκλησίας, την κατάντια της δικαιοσύνης και την υποκρισία της καλής κοινωνίας. Το κατηγορώ του πηγάζει από τη βαθιά συμπόνια για τους δυστυχείς και κατατρεγμένους του κόσμου αυτού. Προκύπτει έτσι ένα κείμενο αλλόκοτο, όπου η βαθύτατη απαισιοδοξία διαποτίζεται από το χιούμορ, το γκροτέσκο εναλλάσσεται με το τρυφερό και η αδυσώπητη κριτική συνυπάρχει με βαθιά κατανόηση και συμπόνια.

Ο ποιητής / κουκλοπαίχτης / νυχτοφύλακας επιστρέφει πάντοτε στην τέχνη : Εκφράζει τον βαθύ του σεβασμό για τον Σαίξπηρ και τον Δάντη, δανείζεται εικόνες από τον Χόγκαρθ και ανακαλεί μελωδίες του Μότσαρτ.

 

Εμείς οι νυχτοφύλακες και ποιητές πράγματι δεν πολυνοιαζόμαστε για τα πάρε-δώσε των ανθρώπων κατά τη διάρκεια της ημέρας. Καθώς είναι πλέον αναμφισβήτητο γεγονός: Οι άνθρωποι είναι όσο πράττουν εξαιρετικά πεζοί και το πολύ όταν ονειρεύονται παρουσιάζουν κάποιο ενδιαφέρον.

Εγώ είχα ανέκαθεν ιδιαίτερη αδυναμία στην τρέλα και επεδίωξα να καλλιεργήσω εντός μου μια απόλυτη σύγχυση, έτσι ώστε να δημιουργήσω αρχικά, όπως ακριβώς ο Κύριος Ημών, ένα καλό και ολοκληρωμένο χάος, από το οποίο να μπορώ αργότερα, αν είχα διάθεση, να συνταιριάξω έναν αξιοπρεπή κόσμο. – Μάλιστα, κατά καιρούς, όταν βρίσκομαι σε έξαρση, μου δημιουργείται η εντύπωση πως το ίδιο το ανθρώπινο γένος κατέστρεψε το χάος και βιάστηκε να βάλει τάξη, κι αυτός είναι ο λόγος που τίποτα δεν βρίσκεται στη σωστή του θέση και που ο Δημιουργός καλά θα κάνει να διαγράψει και να εξολοθρεύσει τον κόσμο το συντομότερο δυνατό, ως ένα αποτυχημένο σύστημα.

Και τί να πω για εσάς τους πολιτικούς, που συρρικνώσατε το ανθρώπινο είδος σε αρχές της μηχανικής. Θα αντέξουν οι αξίες σας την επιθεώρηση των ουρανών και, τώρα που θα εισέλθουμε σε μια κοινωνία πνευμάτων, πως σκοπεύετε να τοποθετήσετε εκείνες τις λεηλατημένες ανθρώπινες μορφές από τις οποίες φροντίζατε να εκμεταλλευτείτε το τομάρι, έχοντας εξολοθρεύσει το πνεύμα τους ; – Ω, και πόσα μου έρχονται ακόμη να πω για τους γίγαντες που στέκουν ξέχωρα, τους άρχοντες και αφέντες που πληρώνουν με ανθρώπους αντί με νομίσματα, και διατηρούν το πλέον επαίσχυντο εμπόριο σκλάβων με το Θάνατο.

 •

Ο Νο 1 [...] αρχικά ήταν, λένε, ποιητής, που δεν κατόρθωσε να διοχετεύσει τα υγρά του σε κανένα βιβλιοπωλείο.

Ο Νο 2 και ο Νο 3 είναι φιλοσοφικοί αντίποδες, ο ένας ιδεαλιστής, ο άλλος ρεαλιστής · ο πρώτος υποφέρει από έναν γυάλινο θώρακα και ο άλλος από γυάλινα οπίσθια, εξ ου και δεν καθίζει ποτέ το Εγώ του, κάτι που για τον άλλο δεν παρουσιάζει την παραμικρή δυσκολία, εκείνος αντιθέτως αποφεύγει τις ηθικές απόψεις και κρατά ως εκ τούτου το στήθος του πάντοτε προσεκτικά καλυμμένο.

Ο Νο 4 βρίσκεται εδώ μονάχα επειδή με τη μόρφωσή του προηγείται της ανθρωπότητας κατά μισό αιώνα· κυκλοφορούν και άλλοι τέτοιοι ελεύθεροι, τους θεωρούν βέβαια, πολύ σωστά, κι αυτούς τρελούς.

Ο Νο 5 έβγαζε υπερβολικά συνετούς και κατανοητούς λόγους, γι’ αυτό τον έστειλαν εδώ.

Ο Νο 6 τρελάθηκε γιατί έκανε την τρέλα να πάρει στα σοβαρά το αστείο ενός ισχυρού.

Ο Νο 7 τσουρούφλισε τα μυαλά του όταν υψώθηκε στα ουράνια με την ποίησή του και

ο Νο 8 έβαλε σε συνετούς καιρούς υπερβολικό συναίσθημα στις κωμωδίες του, ώσπου παρέσυρε το ποτάμι τη λογική του. Ο ένας θαρρεί τώρα πως καίγεται σαν λαμπάδα, ενώ, αντίθετα, ο άλλος κυλά σαν το νερό. Δοκίμασα κατά καιρούς να ωθήσω τα αντίθετα στοιχεία να αναλωθούν στη μεταξύ τους διαμάχη, όμως η φωτιά ορμούσε τόσο βίαια καταπάνω στο νερό που αναγκαζόμουν να καλέσω τον

Νο 9, που περνά τον εαυτό του για τον Δημιουργό της Πλάσης, ώστε να τους διαχωρίσει και πάλι.

Αυτό το τελευταίο νούμερο βγάζει συχνά ιδιαίτερα αλλόκοτους μονολόγους, και θα μπορούσατε να ακούσετε έναν τώρα δα, αν έχετε την απαιτούμενη υπομονή.

_____________

ΕΙΚΟΝΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ : J.-J. GRANDVILLE

Εικονογράφηση από τις Σκηνές της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής των ζώων, 1842, ξυλογραφία.

Δελτίο Τύπου | ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟΙ ΦΟΝΟΙ του Max Aub

 

MAX AUB

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟΙ ΦΟΝΟΙ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, α’ έκδοση Μάρτιος 2002

Ανατύπωση: Ιούλιος 2022

Αριθμός σελίδων : 96, Τιμή : 11,90 €

ISBN: 978-960-325-424-9

Φίλε αναγνώστη, στέκεσαι μπροστά στον πάγκο ενός κεντρικού βιβλιοπωλείου. Ξεφυλλίζεις το τομίδιο που επιγράφεται Παραδειγματικοί φόνοι του Μαξ Άουμπ, Ισπανού συγγραφέα γερμανογαλλικής καταγωγής, φίλου του Μπουνιουέλ, του Νταλί και του Λόρκα, συν-σεναριογράφου της ταινίας Η ελπίδα του Μαλρώ, παραγγελιοδότη της Γκερνίκα του Πικάσσο. Ο Άουμπ συλλαμβάνεται το 1939, πηγαινοέρχεται από στρατόπεδο συγκεντρώσεως σε φυλακή, κι ύστερα δραπετεύει και καταφεύγει στο Μεξικό, όπου γράφει τρία μυθιστορήματα, κάμποσες συλλογές διηγημάτων και θεατρικά έργα, ενώ συντάσσει και εκδίδει ολομόναχος ένα περιοδικό. Το τομίδιο αυτό, που σήμερα θεωρείται κλασικό στο είδος του, πρωτοεκδίδεται το 1956 : είναι ο κατάλογος καμιάς εκατοστής φόνων που έχουν διαπραχθεί από εκνευρισμό ή αγανάκτηση, για λόγους αρχής ή φιλανθρωπίας.

Παρ' όλα αυτά, φίλε αναγνώστη, διστακτικός φαίνεσαι ακόμα. Βάζεις το βιβλίο στη θέση του, το ξαναπιάνεις, το ξαναβάζεις στη θέση του και, τελικά, βγαίνεις απ' το κεντρικό βιβλιοπωλείο με άδεια χέρια. Μάλιστα : με άδεια χέρια. Κι έτσι σε προλαβαίνω στο πεζοδρόμιο και σε σκοτώνω. Βλέπεις ; Αν το 'χες αγοράσει αυτό το βιβλίο (δεν είναι δα και τόσο ακριβό…), θα ζούσες ακόμα.

 

Ο Σιοράν αρεσκόταν να λέει ότι δε θυμόταν να έχει ζήσει ούτε μία μέρα στη ζωή του όπου να μην του ήρθε (τουλάχιστον μία φορά και κατά κανόνα πολλές) η επιθυμία να θανατώσει έναν (ή πολλούς) εκπροσώπους αυτής της φυλής η οποία αποκαλείται "ανθρωπότης". Είχε διαβάσει άραγε το βιβλιαράκι του Μαξ Άουμπ ; Δε βρίσκεται πια ανάμεσά μας για να μας το πει. Αν, όμως, το είχε διαβάσει, θα τον έπνιγε ασφαλώς ένα έντονο συναίσθημα ζήλιας, γιατί ο σενιόρ Άουμπ, ας μας επιτραπεί η έκφραση, δε μένει μόνο στα λόγια.
Το βιβλίο Παραδειγματικοί φόνοι, που τιμήθηκε στη Γαλλία με το Μέγα Βραβείο Μαύρου Χιούμορ, εγκωμιάστηκε από το σύνολο του παγκόσμιου Τύπου.

«Χιούμορ στυλίστα, που ακονίζει τις αιχμές και φαρμακεύει το βέλος,

με τον τρόπο του Σουίφτ ή του Μπόρχες… Ένα διαμάντι!»

Πιερ Λεπάπ, Le Monde

ΕΡΓΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ : Ανωνύμου, Η Ιουδήθ κρατώντας το κεφάλι του Ολοφέρνη,

Παραλλαγή από το έργο του Cristofano Allori (1577-1621). Λάδι σε καμβά.