Δελτίο τύπου | O ΚΥΡΙΟΣ ΜΑΚΙΑΒΕΛΛΙ Ή Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ του Jean Giono

JEAN GIONO

O ΚΥΡΙΟΣ ΜΑΚΙΑΒΕΛΛΙ

 Ή

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

Πρόλογος - Μετάφραση: ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΩΚΟΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Απρίλιος 2019

Αριθμός σελίδων : 112, Τιμή : 10,00 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-369-7

Όταν, για μια εξέγερση, [ο Μακιαβέλλι] λέει απλώς: «Το βράδυ…» ή «Το πρωί…», το κάνει γιατί η εξέγερση είναι ήδη εκεί, δεν έχει χρόνο να πει περισσότερα. Του χρειάζεται να αποσυναρμολογήσει το μηχανισμό της εξέγερσης (είναι ο πρώτος συγγραφέας των μαζών), να εξετάσει τα γρανάζια, να δει πως λειτουργούν οι καρδιές, πως είχαν λειτουργήσει έναν μήνα πριν για να φτάσουμε ώς εδώ. Ήταν ένα χειμωνιάτικο βράδυ και ο αέρας που λυσσομανούσε έπνιξε τα φανάρια στους δρόμους και σκίζεται, ουρλιάζοντας, πάνω στο γείσο των σπιτιών της πόλης. Ή ήταν ένα πρωί μαγιάτικο με τις δόξες του, και στεναγμοί ή δόξες βρίσκονται σ’  αυτές τις εξεγερμένες καρδιές. Η αυτοψία που κάνει είναι πολύ ακριβής για να του ξεφύγει ένα τέτοιο γεγονός. Ξέρει την αξία του κρύου, της ζέστης, του ανέμου, του ήλιου και της μυρωδιάς της πασχαλιάς για την ανθρώπινη καρδιά. Στη γωνία μιας ξηρής απαρίθμησης λογικών σκέψεων βάζει ξαφνικά, σε μια απ  αυτές, το ίχνος του ανέμου, της νύχτας, του ήλιου η της πασχαλιάς.

Τα ίχνη αυτά είναι μέσα του.

TO ΚΕΙΜΕΝΟ του Ζιονό έχει μια μικρή ιστορία, η οποία δεν στερείται πολιτικού ενδιαφέροντος – αλλά πώς θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά με πρωταγωνιστή του κειμένου τον Μακιαβέλλι ;

Το καλοκαίρι του 1948 ο Ζιονό προτείνει στις εκδόσεις Gallimard, να περιλάβει το έργο του Μακιαβέλλι στη διάσημη σειρά Pléiade. Ο Κλωντ Γκαλλιμάρ δέχεται και προτείνει μάλιστα στον Ζιονό να αναλάβει την ευθύνη της έκδοσης και να την προλογίσει. Το έργο σχεδιάζεται σε δύο τόμους, ο ένας για τα θεωρητικά και λογοτεχνικά κείμενα, ενώ ο δεύτερος για την ιδιωτική αλληλογραφία του Φλορεντινού, στην οποία όμως συμπεριλαμβάνονται οι αναφορές του Μακιαβέλλι στη Σινιορία, όπου περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια από τον ίδιο οι συναντήσεις και οι συζητήσεις του με τους εκπροσώπους των ξένων δυνάμεων, στους οποίους συγκαταλέγονται ο βασιλιάς της Γαλλίας και ο τρομερός Καίσαρ Βοργίας, ένα από τα πρότυπα του Ηγεμόνα.

Ο ιδρυτής του οίκου Γκαστόν Γκαλλιμάρ παρεμβαίνει στο θέμα και ζητά φιλικά από τον Ζιονό να ξαναγράψει το κείμενό του σε τόνο πιο συμβατό με το ύφος της σειράς. Ο συγγραφέας τελικά υποχωρεί στις υποδείξεις του φίλου του εκδότη, χωρίς όμως η υποχώρησή του να σημαίνει και συμφωνία. Σε μία επιστολή ο Ζιονό γράφει : «Η σειρά της Pleiade δεν δέχτηκε την πρώτη εισαγωγή που είχα κάνει. Υπερβολικά εκτός κανόνων. Υπερβολικά ελεύθερη. Έκανα μία άλλη σοφότερη, δηλαδή τίποτα».

Τελικά, η συμβιβαστική λύση που βρέθηκε ικανοποίησε σχεδόν όλο τον κόσμο : Το σοφό κείμενο έσωσε το κύρος της σοβαρής σειράς, ενώ ο Κύριος Μακιαβέλλι, κάπως πιο καθημερινός, κάπως πιο οικείος και κάπως πιο λαϊκός, ανοίγει τη δίτομη έκδοση των επιστολών του Φλορεντινού συγγραφέα, δημοσιευμένη και αυτή στον οίκο Gallimard, αλλά στη σειρά Απομνημονεύματα του παρελθόντος στην υπηρεσία του παρόντος. Αυτόν τον Μακιαβέλλι θα διαβάσει ο αναγνώστης στο κείμενο που ακολουθεί : Ο καθένας και ο Μακιαβέλλι του. –Γ. Β.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

[Ο Μακιαβέλλι] ξέρει τη σημασία που δίνουμε στα πράγματα το πρωί και τη σημασία που τους δίνουμε το βράδυ, τις επιπτώσεις του ανοιχτού ουρανού και του ήλιου στην πειθαρχία που κάνει έναν στρατό δυνατό, τις δυσκολίες που συναντά ο ενθουσιασμός μέσα στην παγωνιά· την αξία των αποφάσεων που παίρνονται νύχτα και, γενικότερα, τη σημασία, για κάθε είδους πολιτική, της περισσότερης ή της λιγότερης ζέστης στα ευαίσθητα σημεία του σώματος, του περισσότερου η λιγότερου φωτός στο σκηνικό του κόσμου.

Μακιαβέλλι: Είμαι αυτό το σπάνιο πουλί: ένας κακοπληρωμένος πολιτικός. Ούτε καν ανταμοιβή, πράγμα που δεν πρέπει να σας εκπλήξει: Οι βασιλείς είναι ασυναγώνιστοι στο θέμα. Αλλά η ευχαρίστησή μου, αυτή δεν με ξεγελάει ποτέ. Θέλετε να σας πω ποιός με πληρώνει, με μισθό αφάνταστο, βασιλικό– η έκφραση ταιριάζει στην περίπτωση ; Εσείς! Βρισκόμαστε σε μια εποχή που ονομάζεται Αναγέννηση. Δεν σας μαθαίνω τίποτα λέγοντάς το. Είμαι άνθρωπος της Αναγέννησης, το ίδιο κι εσείς. Δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς μεγάλα πρότυπα.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΖΑΝ ΖΙΟΝΟ ( 1895-1970 ), Γάλλος μυθιστοριογράφος και θερμός εραστής της φύσης, ιδιαίτερα της Προβηγκίας, ήταν αυτοδίδακτος συγγραφέας. Πολέμησε στον Α’  Παγκόσμιο πόλεμο και επέζησε στη μάχη του Βερντέν. Τη φρίκη του πολέμου αποτύπωσε στο μυθιστόρημά του Le grand troupeau (Το μεγάλο κοπάδι, 1931).

Η δημοτικότητά του μεγάλωσε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 με μια σειρά μυθιστορήματα για την ευγένεια των απλών ανθρώπων της επαρχίας. Κορυφαία της σειράς αυτής ήταν η τριλογία Le Chant du monde (Το τραγούδι του κόσμου, 1934 ), όπου εξέφρασε την αγανάκτηση του ευαίσθητου ανθρώπου απέναντι στον σύγχρονο πολιτισμό. Το 1939 ο Ζιονό πέρασε δύο μήνες φυλακισμένος για την ειρηνιστική δράση του. Το 1945 αιχμαλωτίστηκε από μια κομμουνιστική αντιστασιακή ομάδα που θεωρούσε του ειρηνιστές συνεργάτες των Ναζί. Αλλά η σθεναρή υπεράσπιση του Αντρέ Ζιντ αναίρεσε τον στιγματισμό του. Το 1954 ο Ζιονό εκλέχθηκε μέλος της Académie Goncourt.

Μετά τον Β’  Παγκόσμιο πόλεμο το λογοτεχνικό του ύφος άλλαξε τελείως : Έγινε λιτό, με έμφαση στην αφήγηση, και πιο αισιόδοξο. Μεταξύ των καλύτερων έργων του την περίοδο αυτή είναι τα Le Hussard sur le toit (Ο ουσσάρος στη στέγη, 1952), Le Bonheur fou (Τρελή ευτυχία, 1957 ), Deux cavaliers de l’orage (Οι δυό καβαλάρηδες της καταιγίδας, 1965), L’ homme qui plantait des arbres ( Ο άνθρωπος που φύτευε δέντρα, 1953 – ετοιμάζεται στις Εκδόσεις Άγρα), κ.α.

Δελτίο τύπου | ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΤΑΝ ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΓΕΡΟΣ • ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΚΟΥΠΟΞΥΛΟ του Jonathan Swift

JONATHAN SWIFT

ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΤΑΝ ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΓΕΡΟΣ

•

ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΚΟΥΠΟΞΥΛΟ

Μετάφραση: ΜΙΛΤΟΣ ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ

Προλόγισμα: ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΩΚΟΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Φεβρουάριος 2018

Αριθμός σελίδων : 32, Τιμή : 4,90 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-319-2

Οι ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΤΑΝ ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΓΕΡΟΣ γράφτηκαν το 1699, όταν ο Σουίφτ ήταν τριανταδύο ετών, δηλαδή νέος η, ακόμη, και πολύ νέος. Διαβάζοντας, θαυμάζει κανείς την πρώιμη σοφία του νέου και ίσως να ζηλεύει, γέρος ο ίδιος, που δεν είχε την πρόνοια να σκεφτεί σαν τον νεαρό Σουίφτ. Όπως και να έχει το πράγμα, ο Σουίφτ δεν μοιάζει με άνθρωπο που αγνοούσε ότι πολύ συχνά παίρνουμε αποφάσεις για να μην τις τηρήσουμε.

Ο ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ROBERT BOYLE συγκέντρωσε τους στοχασμούς του σε ένα βιβλίο που δημοσιεύτηκε το 1664 με τον τίτλο Συγκυριακές σκέψεις πάνω σε πολλά θέματα. Ξεκινώντας από τα πολύ μεγάλα για να φτάσει στα πολύ μικρά, ο Μπόυλ δεν αφήνει κανένα πράγμα στην τύχη και την ησυχία του και μοιάζει να μην ενδιαφέρεται τόσο για την ανακάλυψη της αλήθειας όσο για τη σύλληψή της, ώστε να την εγκλωβίσει οριστικά στα λόγια του, αποκλείοντας την απόδρασή της. Αυτή η επιμονή, που μοιάζει πολύ με μανία, φαίνεται να διασκεδάζει αλλά και να εκνευρίζει ίσως τον Σουίφτ, ο οποίος έγραψε την παρωδία που θα διαβάσει ο αναγνώστης με τίτλο ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΚΟΥΠΟΞΥΛΟ.

Από το ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΟΤΑΝ ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΓΕΡΟΣ

1.  Να μην παντρευτώ νέα γυναίκα.

8. Να μην παραμελώ την ευπρέπεια, ή την καθαριότητα, για να μην εκπέσω στη    ρυπαρότητα.

14. Να μην καυχιέμαι για την αλλοτινή ομορφιά μου, τη δύναμη, τη γοητεία μου στις γυναίκες κ.λπ.

2. Να μη συναναστρέφομαι νέους εκτός αν εκείνοι το επιθυμούν αληθινά.

9. Να μην είμαι υπερβολικά αυστηρός με τους νέους, αλλά να δείχνω κατανόηση για τις νεανικές τρέλες και αδυναμίες.

11. Να μην παρέχω αφειδώς συμβουλές, ούτε να γίνομαι φορτικός, εκτός κι αν κάποιοι θέλουν να με ακούσουν.

13. Να μη μιλάω πολύ, ούτε και για τον εαυτό μου.

17. Να μην προσπαθώ διαρκώς να τηρώ όλους αυτούς τους κανόνες, γιατί φοβούμαι ότι έτσι δεν θα τηρήσω τελικά κανέναν.

Από το ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΚΟΥΠΟΞΥΛΟ

«Αλλά το σκουπόξυλο, ίσως μου πείτε, είναι το έμβλημα ενός δέντρου που στέκει με το κεφάλι κάτω. Μα αλήθεια τι είναι ο άνθρωπος παρά ένα ανάποδο πλάσμα, με τις ζωώδεις ιδιότητές του μόνιμα φορτωμένες πάνω στη λογική του, με το κεφάλι του εκεί που θα έπρεπε να είναι οι πατούσες του, έρποντας στο χώμα! Κι όμως, με όλα τα ελαττώματά του, αυτός αναλαμβάνει να γίνει ο παγκόσμιος αναμορφωτής και διορθωτής των καταχρήσεων, που αποκαθιστά τις αδικίες, που χώνεται σε κάθε βρόμικη γωνιά της φύσης και φέρνει στο φως κρυμμένη σήψη, και σηκώνει μεγάλο νέφος σκόνης εκεί που πριν δεν υπήρχε διόλου, ενώ βέβαια συμβάλλει όλη την ώρα στη μόλυνση που καμώνεται πως καθαρίζει».

Δελτίο τύπου | ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΣΕ ΕΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΚΡΑΤΟΣ

BARUCH SPINOZA

 

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

ΣΕ ΕΝΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΚΡΑΤΟΣ 

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΕΙΚΟΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 

ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑΣ   

Εισαγωγή: ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΩΚΟΣ 

Μετάφραση: ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΒΑΜΠΟΥΛΗΣ & ΑΡΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Δεκέμβριος 2014  

Αριθμός σελίδων: 88, Τιμή: 10,00 Ευρώ 

ISBN: 978-960-505-152 -5

«Μακάρι να τον φάει η ψώρα! Ποιος είναι λοιπόν; Είναι ο Benedictus (ευλογημένος) Σπινόζα, που μάλλον θα του άξιζε να ονομάζεται Maledictus (καταραμένος), γιατί δεν γεννήθηκε στη γη άνθρωπος πιο καταραμένος απ’αυτόν. […] Στην αρχή υπήρξε Εβραίος, αλλά τον έδιωξαν από τη Συναγωγή, εξαιτίας των τερατωδών απόψεων που διατύπωνε εναντίον του ιουδαϊσμού, και προσχώρησε τελικά στον χριστιανισμό, δεν ξέρω με τί λογής πονηριές».

Το 1670 ο Σπινόζα δημοσίευσε ανώνυμα, στη λατινική γλώσσα, τη Θεολογικοπολιτική πραγματεία (Tractatus Theologico-politicus) για να υπερασπιστεί την ελευθερία της σκέψης. Η ανωνυμία ήταν απαραίτητη λόγω του δηλητηριασμένου κλίματος που επικρατούσε τότε στο Άμστερνταμ. Δώδεκα χρόνια νωρίτερα οι δημοτικές αρχές, υπό την πίεση τόσο της Συναγωγής όσο και του καλβινιστικού ναού, του είχαν απαγορεύσει τη διαμονή στην πόλη αλλά και το δικαίωμα να δημοσιεύει κείμενα, κατηγορώντας τον ότι οι φιλοσοφικές του θέσεις ήταν ασύμβατες με τη θρησκευτική ορθοδοξία. Το 1656 η εβραϊκή κοινότητα τον είχε αποβάλει από τους κόλπους της και τον ίδιο χρόνο είχε εκδηλωθεί δολοφονική απόπειρα εναντίον του. Έκτοτε ζούσε σε διάφορες πολίχνες των Ενωμένων Επαρχιών. Μετά την έκδοση του Tractatus εγκαταστάθηκε στη Χάγη, όπου και πέθανε.

Το έργο γνώρισε αξιοσημείωτη επιτυχία και πυροδότησε παθιασμένες συζητήσεις σε όλη την Ευρώπη. Ο «αθεϊσμός» του καταρχάς συνιστούσε σκάνδαλο. Κι ωστόσο ο Σπινόζα δεν δήλωνε παρά την αφοσίωσή του στην ανοχή και στη δημοκρατία – με εκπληκτικά ζωηρό πνεύμα.

Ο «Πρόλογος» στη Θεολογικοπολιτική πραγματεία περιλαμβάνει την κριτική στις δεισιδαιμονικές εκφάνσεις της θρησκείας. Το Κεφάλαιο 20 είναι αφιερωμένο στην ελευθερία της σκέψης σε ένα ελεύθερο κράτος και στο πώς η θρησκεία μπορεί να διαδραματίσει έναν ρόλο που συνάδει με μια κοινωνία βασισμένη στον αλτρουισμό.

Η έκδοση συνοδεύεται από εκτενή εισαγωγή του Γεράσιμου Βώκου, Εργοβιογραφία και Βιβλιογραφία.