Δελτίο τύπου | ΟΝΕΙΡΟΠΟΛΟΙ - ΟΤΑΝ ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΠΗΡΑΝ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ του Volker Weidermann

VOLKER WEIDERMANN

ΟΝΕΙΡΟΠΟΛΟΙ

ΟΤΑΝ ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΠΗΡΑΝ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ

ΓΕΡΜΑΝΙΑ, 1918

Μετάφραση: ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Μάιος 2019

Αριθμός σελίδων : 336 ,  Τιμή : 17,00 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-364-2

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

Αυτές τις εκλογές τις είχε χάσει. Και τώρα παρέδιδε την κυβέρνηση. Όλο αυτό ήταν τελικά ένα όνειρο. Αλλά μέσα στο όνειρο είχαν όλοι παλέψει σκληρά, είχαν βάλει τα δυνατά τους, δουλεύοντας πολλές φορές ώς αργά τη νύχτα. Δεν ήταν απλοί ονειροπόλοι, απλοί ονειροπαρμένοι. Ήταν εργάτες του ονείρου.

[...] Έξι μέρες αργότερα ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε μαζεύει όλα του τα γράμματα σ' ένα δερμάτινο κασελάκι, όλα τα ημερολόγια των τελευταίων χρόνων, χειρόγραφα κι άλλα γραπτά, και τα κλειδώνει στο γραφείο του. Το κλειδί το εμπιστεύεται στην Ελύα Μαρία Νέβαρ, που τον βοήθησε να πακετάρει τα πράγματά του. Πηγαίνει στον σιδηροδρομικό σταθμό και παίρνει το τρένο με προορισμό την Ελβετία. Δεν θα ξανάρθει ποτέ πια στη Γερμανία.

Δυό φορές μπήκαν οι Λευκοφρουροί στο σπίτι του να ψάξουν. Είχε ξεχάσει να ξεκολλήσει από την πόρτα του μια ανακοίνωση της κυβέρνησης των σοβιέτ, που έλεγε ότι αυτό το διαμέρισμα ήταν υπό την προστασία των συμβουλίων.

Αργότερα, στην Ελβετία, κάνοντας τον απολογισμό της περιόδου, γράφει : « Το 1918, τη στιγμή της κατάρρευσης, η Γερμανία είχε την ευκαιρία να συγκλονίσει, να ντροπιάσει τους πάντες, τον κόσμο όλο, με μια πράξη βαθιάς αλήθειας και μετάνοιας. Τότε ήλπισα, για μια στιγμή ήλπισα...»

ΚΡΙΤΙΚΕΣ

«Μια υπέροχη αφήγηση ενός επεισοδίου κατά το όποιο οι συγγραφείς πήραν την εξουσία και έμοιασε προς στιγμή ότι όλα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. [...] Ο Βάι­ντερμαν είναι ευαίσθητος αφηγητής και ένα από τα μεγάλα χαρίσματά του είναι ο τρόπος με τον όποιο συνδέει διάσημους ανθρώπους με συγκεκριμένες ιστορικές στιγμές, δείχνον­τας στη συνέχεια πώς οι αντιδράσεις τους διαμόρφωσαν στο εξής τη ζωή τους. [...] Ξαναζωντανεύει από καιρό ξεχασμένα και φαινομενικά ασήμαντα και αξιοπερίεργα επεισόδια της ιστορίας».

  – Caroline Moorhead, The Guardian

«Το βιβλίο αποτελεί εξαίσιο ανάγνωσμα, γε­μάτο εντυπωσιακές εικόνες. Στο τέλος ο ανα­γνώστης νιώθει απογοήτευση που η κυβέρ­νηση του Άισνερ δεν άντεξε, ότι το πείραμα με τους καλλιτέχνες, τους διανοούμενους και τους εργάτες είχε άδοξο τέλος, το όποιο ήρθε επιπλέον και πολύ σύντομα. Και όλο το βιβλίο το διαπερνά η εκ των υστέρων πικρή γνώση μας ότι όλο αυτό θα οδηγήσει στον Χίτλερ, όπως πράγματι συνέβη».

– Ed Winters, therevisionist.org.uk

«Ζωντανό, γεμάτο σαρδόνιο χιούμορ, ηθικά διλήμματα και προσωπικά δράματα, οι Ονειροπόλοι βάζουν τον αναγνώστη στην καρδιά του επαναστατημένου πλήθους και αποκαλύπτουν πόσο συναρπαστικό και τρομακτι­κό είναι να βρίσκεται κανείς εκεί».                          

– Lucy Hughes-Hallett, New Statesman

«Μια απολύτως συναρπαστική ιστορία για το τί μπορεί να πάει στραβά όταν οι κοινω­νίες καθοδηγούνται από ανθρώπους που το ταλέντο τους είναι ο χειρισμός του λόγου. Όπως σε όλες τις συναρπαστικές ιστορίες, οι κεντρικοί χαρακτήρες, διάσημοι άνδρες, χα­ράσσονται στη μνήμη μας. Ο Βάιντερμαν φι­λοτεχνεί το πορτραίτο τους έπειτα από ενδε­λεχή έρευνα και με λεπτή σχολαστικότητα». 

 – The Times

ΣΥΝΕΒΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΚΑΠΟΤΕ ΚΑΤΙ ΤΕΤΟΙΟ, μια επανάσταση που έδω­σε στους συγγραφείς την εξουσία; Κι όμως, στην ιστορία υπάρχουν μερικές σύντομες στιγμές όπου όλα μοιάζουν εφικτά... Για μια τέτοια στιγμή γράφει ο Φόλκερ Βάιντερμαν: τη Δημοκρατία των Συμβουλίων του Μονάχου, από τον Νοέμβριο του 1918 μέχρι τον Απρίλιο του 1919. Και το συν­αρπαστικό του χρονογράφημα καθιστά τον αναγνώστη αυτόπτη μάρτυρα της ταραχώδους, φαρσικής και τραγικής περιόδου που συντάραξε το Μόνα­χο, τη Βαυαρία και τη Γερμανία.

Η μαγική όμως στιγμή συνέβη πράγματι μετά το τέλος του Πρώτου Παγ­κοσμίου πολέμου και την εκθρόνιση του Βαυαρού βασιλιά: Ριζοσπαστικός πασιφισμός, άμεση δημοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη, βασίλειο της φαντα­σίας. Στην πρώτη γραμμή του κινήματος για την εγκαθίδρυση ενός σοσια­λιστικού κράτους βρέθηκαν ο δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Κουρτ Άισνερ, οι συγγραφείς Έρνστ Τόλλερ, Γκούσταφ Λάνταουερ και Έριχ Γκούσταφ Μύζαμ, τους οποίους, άμέσως μετα το πέρας της ευφορίας και της απογοήτευσης που την ακολούθησε, περίμεναν εξοντωτικές ποινές φυλάκι­σης και θανάτου. Στην καταιγιστική αφήγηση, τον λόγο παίρνουν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες και μάρτυρες των γεγονότων – ο Τόμας και ο Κλάους Μάνν, ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε, ο Βίκτορ Κλέμπερερ, ο Όσκαρ Μαρία Γκραφ, ο Άντολφ Χίτλερ – υφαίνοντας ένα ιστορικό θρίλλερ βασισμένο σε ένα ανεπανάληπτο περιστατικό της γερμανικής ιστορίας. Εξάλλου, το όνειρο της άμεσης δημο­κρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης που η Δημοκρατία των Σοβιέτ ήθελε να πραγματώσει μας συγκινεί και μας απασχολεί έως σήμερα.

Όπως στο εξαιρετικά επιτυχημένο Οστάνδη 1936. Στέφαν Τσβάιχ και Γιόζεφ Ροτ. Το καλοκαίρι πριν από το σκότος (2014 - Άγρα, 2016), έτσι και σε αυτό το βιβλίο του ο Φόλκερ Βάιντερμαν μεταμορφώνει μια κρίσιμη ιστορική στιγμή σε συγκλονιστική και συγκινη­τική αφήγηση.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΦΟΛΚΕΡ ΒΑΙΝΤΕΡΜΑΝ γεννήθηκε στο Ντάρμστατ το 1969. Σπούδασε πο­λιτικές επιστήμες, γερμανική γλώσσα και λογοτεχνία στη Χαϊδελβέργη και στο Βερολίνο. Εργάζεται ως λογο­τεχνικός συντάκτης στο πολιτιστικό τμήμα του περιοδικού Der Spiegel, είναι οικοδεσπότης στην τηλεοπτική εκπομπή «Λογοτεχνικό κουαρτέτο» του γερμανικού καναλιού ZDF και ζει στο Βερολίνο. Το 2009 πήρε το βρα­βείο Kurt Tucholsky για το Βιβλίο των καμένων βιβλίων (Buch der verbrannten Bucher, 2008). Το 2006 δημοσίευσε τη Σύντομη Ιστορία της γερμανικής λογοτεχνίας από το 1945 ώς σήμερα (Lichtjahre. Eine kurze Geschichte der deutschen Literatur von 1945 bis heute), το 2010 το Μαξ Φρις: Η ζωή του, τα βι­βλία του (Max Frisch. Sein Leben, seine Bucher), κ.ά. Το Οστάνδη 1936. Στέφαν Τσβάιχ και Γιόζεφ Ροτ. Το καλοκαίρι πριν από το σκότος, για τη φιλία του Γιόζεφ Ροτ και του Στέφαν Τσβάιχ στην εξορία, παρέμεινε στον κατάλογο με τα μπέστ-σέλλερ του περιοδικού Der Spiegel επί μήνες. Το έργο του έχει με­ταφραστεί σε πολλές γλώσσες.

Δελτίο τύπου | ΟΣΤΑΝΔΗ 1936 του Volker Weidermann

VOLKER WEIDERMANN

ΟΣΤΑΝΔΗ 1936

ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΪΧ ΚΑΙ ΓΙΟΖΕΦ ΡΟΤ

ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ

Μετάφραση: ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Δεκέμβριος 2016

Αριθμός σελίδων : 208 , Τιμή: 15,00 ευρώ

ISBN: 978-960-505-260-7

Ο Τσβάιχ και ο Ροτ είναι σαν να έχουν φτιαχτεί ο ένας για τον άλλο. 

Δυό άνδρες που πέφτουν και οι δυό, αλλά κρατούν τα χέρια τους για καιρό.

ΟΣΤΑΝΔΗ 1936. Η βελγική παραθαλάσσια πόλη δέχεται στα θέρετρά της πλήθος καλλιτέχνες, διανοούμενους αλλά και αλλόφρονες, που βρίσκονται εκεί μετέωροι μπροστά στο θέαμα της αβύσσου που θα προκαλέσουν σύντομα ο φασισμός και ο πόλεμος στην Ευρώπη. Εδώ βρίσκεται και ο Στέφαν Τσβάιχ, ένας άνθρωπος σε κρίση : ο Γερμανός εκδότης του τον έχει μόλις απορρίψει, ο γάμος του είναι στα πρόθυρα της διάλυσης και το σπίτι του στην Αυστρία δεν το νιώθει πια οικείο. Μαζί με τη Λόττε, την ερωμένη του, αναζητά καταφύγιο σε αυτόν τον παράδεισο με τους χαλαρούς περιπάτους και τις ομπρέλες για τον ήλιο. Και εδώ ακριβώς επανασυνδέεται με τον αποξενωμένο φίλο του Γιόζεφ Ροτ. Ερωτεύεται κι εκείνος, για μια τελευταία φορά, τη συγγραφέα  Ίρμγκαρντ Κόυν, η οποία απλώς ήθελε να ξεφύγει από τη χώρα των καμένων βιβλίων. Ο έρωτας του Ροτ και της νεαρής παθιασμένης Κόυν είναι τόσο αναπάντεχος όσο εξωπραγματική φαίνεται η φιλία μεταξύ του ευκατάστατου Τσβάιχ και του γερού πότη Ροτ.

Στην Οστάνδη αυτό το καλοκαίρι βρίσκονται επίσης όλοι όσοι δεν έχουν πλέον σπίτι στη ναζιστική Γερμανία. Ο Έγκον Κις και ο Έρνστ Τόλλερ, ο Άρθουρ Καίστλερ και ο Χέρμαν Κέστεν, οι «απαγορευμένοι» ποιητές και συγγραφείς. Ο Φόλκερ Βάιντερμαν αφηγείται τα όνειρά τους, τους έρωτές τους, την απελπισία τους.

Προς στιγμήν μια εύθραυστη ευδαιμονία δημιουργείται· καθώς όμως η Ευρώπη βυθίζεται στο σκοτάδι, οι φίλοι βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα αλλόκοτο είδος διακοπών, κοιτάζοντας τον κόσμο γύρω τους να τυλίγεται στις φλόγες.

«Ένα θαυμάσιο βιβλίο για πολλά ζητήματα – για την πολιτική, τον έρωτα, την ταυτότητα, την καταγωγή. Αλλά στην καρδιά του βρίσκεται η σπουδαία και βασανισμένη φιλία μεταξύ δύο σπουδαίων και βασανισμένων συγγραφέων. Λογοτεχνική βιογραφία στις καλύτερες στιγμές της. Πιστή στα γεγονότα, διαβάζεται σαν μυθιστόρημα. Με την ελεγειακή της ατμόσφαιρα, τους ακραίους πρωταγωνιστές της, το έντονο πολιτικό σκηνικό και τις τραγικές σχέσεις που βρίσκονται στον πυρήνα της, σίγουρα θα γινόταν καταπληκτική ταινία, σαν τον Θάνατο στη Βενετία, αλλά με περισσότερο έρωτα, περισσότερο αλκοόλ και πολύ περισσότερους διαλόγους».

– Rebecca Abrams, Financial Times

«Καθώς η Ευρώπη βυθίζεται στο σκοτάδι, οι συγγραφείς της Οστάνδης δημιουργούν ένα απάγκιο έρωτα και λογοτεχνίας –παρόλο που ξέρουν ότι είναι καταδικασμένο κι αυτό να χαθεί– το οποίο ο Βάιντερμαν ζωντανεύει με επιδεξιότητα και λεπτότητα ». –The Sunday Times

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Ο Στέφαν Τσβάιχ το καλοκαίρι του 1936. Κοιτάζει από τη μεγάλη τζαμαρία τη θάλασσα και σκέφτεται μ  ένα μείγμα συγκίνησης, ανησυχίας και χαράς την παρέα των φυγάδων, που δεν θ’ αργήσει να τη συναντήσει. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η ζωή του είχε ακολουθήσει μια ασταμάτητη άνοδο, που όλοι θαύμαζαν, όλοι ζήλευαν. Τώρα φοβάται, νιώθει παγιδευμένος, δεμένος με εκατοντάδες υποχρεώσεις, με εκατοντάδες αόρατα δεσμά. Λύση, στήριγμα δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως το καλοκαίρι, κι ώσπου να τελειώσει, όλα μπορεί ν  αλλάξουν ξανά. Εδώ, σ’ αυτό το εκπληκτικά πλατύ βουλεβάρτο με τα θαυμάσια άσπρα κτίρια και το μεγαλόπρεπο καζίνο του. Διάθεση διακοπών, γιορτινή ατμόσφαιρα, παγωτά, ομπρελίτσες για τον ήλιο, τεμπελιά, αεράκι, πολύχρωμες ξύλινες καμπίνες. [...]

Ο Γιόζεφ Ροτ στον Τσβάιχ :

«Κάθε μέρα γράφω, για να φεύγω και να χάνομαι μέσα σε ξένες ζωές. Δεν το βλέπετε, συνάνθρωπε, φίλε, αδελφέ μου, πως όπου να ναι πεθαίνω;»

Ο Ροτ δεν ήταν διατεθειμένος να ελευθερώσει τον Τσβάιχ από τις υποχρεώσεις της φιλίας. Ο Ροτ ήταν πάντα αυστηρός μαζί του, αμείλικτα αυστηρός, τόσο στις επιστολές του όσο και στις συζητήσεις τους. Αδιαφορούσε για το γεγονός ότι εξαρτιόταν οικονομικά από τον Τσβάιχ. Ήξερε, ωστόσο, πως το χρέος του στον Στέφαν Τσβάιχ δεν ήταν μόνο οικονομικό, αλλά και λογοτεχνικό.

Ο Ροτ γράφει στον Τσβάιχ :

«Δεν μπορώ ν’ αρχίσω τίποτα καινούργιο, τίποτα απολύτως, αν δεν το  ‘χω συζητήσει μαζί σας. Έχω ανάγκη την καλοσύνη και την εξυπνάδα σας».

Αλλά αυτό που περιγράφει είναι ουσιαστικά σκοτεινό και τρομερό· και δεν αφήνει την παραμικρή ελπίδα. Του μιλάει για μια Γερμανία όπου έμποροι αποικιακών και χήρες λοχαγών εφαρμόζουν μια μπασταρδεμένη εκδοχή της φιλοσοφίας του Νίτσε. Μια Γερμανία που τραγουδάει χωρίς χαρά πρόστυχα τραγούδια και ακούει απειλητικές επιθετικές ραδιοφωνικές εκπομπές. Μια Γερμανία που εκστασιάζεται με εμβατήρια, μέρες αφιερωμένες στο κόμμα, ζητωκραυγές και μαζικές γιορτές. Μια Γερμανία γεμάτη μικροαστούς μεθυσμένους. Μεθυσμένους, επειδή έτσι πρέπει – επειδή τους έχουν πείσει πως η τρέλα είναι λογική. Μεθυσμένους, επειδή μπορούν να υπακούουν και να φοβούνται. Μεθυσμένους,

επειδή έδωσαν εξουσία στα χέρια τους. Όχι, δεν έφερε την παραμικρή ελπίδα από κείνη τη χώρα. Ενέργεια, όμως, έφερε, και πείσμα. Και ακατάβλητο ενθουσιασμό για τον κόσμο της εξορίας, ενθουσιασμό που όσοι τον κατοικούν εδώ και πάνω από τρία χρόνια, τον έχουν χάσει. [...]

Γελούν, τσακώνονται, σωπαίνουν και αυτό το βράδυ στο Καφέ Φλορ. Αλλά πιο σβησμένα, πιο άκεφα απ' ό,τι στην αρχή του καλοκαιριού. Η ελπίδα έχει αδυνατίσει, έχει λιγοστέψει, σαν το κεράκι που λιώνει. Παρά την Ισπανία. Εξαιτίας της Ισπανίας. Παρά το σύμφωνο Γερμανίας-Αυστρίας, η ίσως εξαιτίας του. Και παρά την ηρεμία και την ησυχία που βασιλεύουν στο Βερολίνο και στη Γερμανία εξαιτίας της επικείμενης Ολυμπιάδας. Άλλο ένα καλοκαίρι τελειώνει και η αποφασιστική καμπή δεν λέει να έρθει, πουθενά ακόμα δεν φαίνονται σημάδια πως η φασιστική κυριαρχία στην Ευρώπη θα πάρει κάποια στιγμή τέλος. Όχι αυτό το καλοκαίρι, πάντως. Όχι φέτος. Και για πολλούς όχι όσο θα είναι ακόμα ζωντανοί. [...]

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΦΟΛΚΕΡ ΒΑΪΝΤΕΡΜΑΝ γεννήθηκε το 1969 στο Ντάρμστατ και σπούδασε πολιτικές επιστήμες, γερμανική γλώσσα και λογοτεχνία στη Χαϊδελβέργη και στο Βερολίνο. Είναι συντάκτης της Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung και λογοτεχνικός συντάκτης του Der Spiegel. Ζει στο Βερολίνο. Έχει γράψει τα βιβλία Οστάνδη 1936 ( 2014), Max Frisch. Η ζωή του, τα βιβλία του ( 2010), το Βιβλίο των καμένων βιβλίων (2008, βραβείο Kurt Tucholsky ) και το Light Years (2006)