20 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ

Είκοσι χρόνια συμπληρώθηκαν από το θάνατο του Μάνου Χατζιδάκι.

Ο κορυφαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης, διανοούμενος και ποιητής έφυγε από τη ζωή στις 15 Ιουνίου του 1994 αφήνοντας πίσω του μία σημαντική πολιτιστική κληρονομιά.

 

«Γεννήθηκα στη Ξάνθη μια Τρίτη 10 το βράδυ, την 23η Οκτωβρίου του 1925, τότε που έγινε η ποτοαπαγόρευση και οι γονείς μου σαν τρελοί χόρευαν τσάρλεστον στους δημόσιους χορούς και στις πλατείες της πολιτείας. Σαν άνοιξα τα μάτια μου, είδα με απορία πολύ κόσμο να περιμένει την εμφάνισή μου. Το ίδιο συνέχισα κι αργότερα ν’ απορώ, όταν με περίμεναν κάπου να φανώ. Προσπάθησα όλον τον καιρό που μέναμε στην Ξάνθη, να γνωρίσω σε βάθος τους γονείς μου και να εξαφανίσω την αδελφή μου. Δεν τα κατάφερα και τα δυο. Έτσι μετακομίσαμε στην Αθήνα το ’32 και δεν στάθηκε δυνατό να λησμονήσω την αποτυχία μου. Άρχισα να ζω και να εκπαιδεύομαι στην πρωτεύουσα ενώ παράλληλα σπούδαζα τον έρωτα και την ποιητική λειτουργία του καιρού μου. Μ’ επηρεάσανε βαθιά ο Ερωτόκριτος, ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, το εργοστάσιο του Φίξ, ο Χαράλαμπος του Βυζαντίου, το υγρό κλίμα της Θεσσαλονίκης, και τα άγνωστα πρόσωπα που γνώριζα τυχαία και παρέμειναν άγνωστα σ’ όλα τα χρόνια τα κατοπινά. Έγραψα ποιήματα και πολλά τραγούδια, και ασκήθηκα ιδιαίτερα στο να επιβάλλω τις απόψεις μου με δημοκρατικές διαδικασίες – πράγμα που άλλωστε με ωφέλησε τα μέγιστα σαν έγινα υπάλληλος τα τελευταία χρόνια. Απέφυγα μετά περίσσιας βδελυγμίας ό,τι τραυμάτιζε το ερωτικό μου αίσθημα και την προσωπική μου ευαισθησία. Γι’ αυτό κι από νωρίς, μετά τον πόλεμο ακριβώς, σταμάτησα όλα τα μαθήματα της Μουσικής. Γύρισα τον κόσμο και ανεκάλυψα ότι τα πρόσωπα που μ’ ενδιαφέρανε έπρεπε να μιλούν απαραιτήτως τα Ελληνικά – γιατί σε ξένη γλώσσα η επικοινωνία γίνονταν οδυνηρή κι εξαφάνιζε το μισό μου πρόσωπο. Το 1972 επέστρεψα σχεδόν οριστικά στον τόπο και ίδρυσα καφενείο που το ονομάσαμε «Πολύτροπο», ίσαμε την μεταπολίτευση του ’74 όπου και το ’κλεισα μια κι άρχιζε η εποχή των γηπέδων και των μεγάλων λαϊκών εκτονώσεων. Κράτησα την ψυχραιμία μου και δεν εχόρεψα εθνικούς και αντιστασιακούς χορούς στα γυμναστήρια και στα γεμάτα από νέους γήπεδα. Έτσι κατάφερα να ολοκληρώσω την τραυματισμένη από την παιδική μου ηλικία προσωπικότητα, καταλήγοντας να πουλώ «λαχεία στον ουρανό» και προκαλώντας τον σεβασμό των νεοτέρων μου μια και παρέμεινα ένας γνήσιος Έλληνας και Μεγάλος Ερωτικός ». – Μ.Χ.

[ΑΠΟ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ]

 

Ο Χατζιδάκις πέρα από το μεγάλο μουσικό και ορχηστρικό του έργο, άφησε πίσω του τέσσερα βιβλία με ποιήματα και σχόλια: Μυθολογία  (Κεραμεικός, 1966 - Ύψιλον, 1980) , Μυθολογία Δεύτερη (Άγρα, 1982), Τα Σχόλια του Τρίτου (Εξάντας, 1980) και Ο καθρέφτης και το Μαχαίρι (Ίκαρος, 1988).

Το 2007, οι ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ συγκέντρωσαν σε ενιαίο χαρτόδετο τόμο τις δύο ποιητικές συλλογές που τύπωσε ο Μάνος Χατζιδάκις :  τη ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ (Κεραμεικός, 1966 - Ύψιλον, 1980) και τη ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ (Άγρα, 1982), οι οποίες είχαν μείνει για χρόνια εκτός κυκλοφορίας. Η συλλεκτική αυτή έκδοση περιλαμβάνει δύο σχέδια του Γιάννη Μόραλη και χειρόγραφες σημειώσεις του μεγάλου συνθέτη.

"Η Μυθολογία του Μάνου Χατζιδάκι δεν είναι καθαυτό ποίησις ή, ακριβέστερα, δεν είναι μόνο ποίησις. Είναι η επέκταση μιας συγκεκριμένης μουσικής δημιουργίας μέσα στον ελεύθερο ποιητικό χώρο". 

Αυτά σημειώνονταν στην α' έκδοση της Μυθολογίας του Μάνου Χατζιδάκι το 1966. 

ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Ω Δία,

ας χαθώ μες στον καιρό

δίχως σπουδή

και δίχως βία.

Από την ποιητική συλλογή του Μάνου Χατζιδάκι: ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗ.

Ο συνθέτης ΝΙΚΟΣ ΞΥΔΑΚΗΣ έγραψε ένα εξαιρετικό κείμενο για τον ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ που εκδόθηκε στο βιβλίδιο ΤΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑ ΤΗΣ ΜΑΡΣΑ ΜΑΤΡΟΥΧ – Η ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ ΟΦΕΙΛΕΙ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΗΣ...

"[…] Τελευταία φορά τον βλέπω στη συναυλία εκείνη του Σουνίου, επανάληψη στην τηλεόραση. Καλοκαίρι. Τον βλέπω μέσα στους ανέμους. Σε εκείνα τα μέρη, εκεί, σηκώνονται αντάρες από την όστρια. Η μουσική σε ζοφερούς καιρούς… Να χτυπάνε τα μικρόφωνα, να βουίζουν από τους ανέμους, παρτιτούρες ν' ανεμίζουν και να φεύγουν στον αέρα. Ψήγματα μιας θείας μουσικής, οι φωνές, τα λόγια, να χάνονται και να ξανάρχονται. Η τηλεόραση σαν να κάνει το θαύμα της. Πουθενά το ακροατήριο. Πουθενά ο βράχος. Πουθενά ο ναός, πουθενά ο Ποσειδώνας. Εκείνος στη μέση. Η μορφή του σαν εκείνη του καπετάνιου μέσα στον ταραγμένο πόντο, μίλια μακριά στα σκοτεινά, γνέφει, γυρεύει με ήχους τα σημάδια πως πλησιάζει ξηρά. Πως υπάρχει τόπος. […]
Κρατώ στα χέρια μου τη μουσική του, χρυσή ταμπακέρα γεμάτη μέσα με υπόλευκα λεπτά φίνα τσιγαρόχαρτα. Το πού θα βρούμε τον εκλεκτό καπνό, είναι υπόθεση του καθενός μας. […]"

- [Από το Η Αθήνα του οφείλει τη μουσική της…]

Στο κείμενο «Η Αθήνα τού οφείλει τη μουσική της», που πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Η Καθημερινή" τον Ιούνιο του 1999 και επαναδημοσιεύθηκε από την "Άγρα" το 2002 μαζί με "Τα τριαντάφυλλα της Μάρσα Ματρούχ",  ο συνθέτης Νίκος Ξυδάκης, δίνει μια φωτεινή εικόνα της Αθήνας των αρχών της δεκαετίας του '60 μέσω της «αχρονολόγητης» μουσικής του Μάνου Χατζιδάκι, που του ενέπνευσε την αγάπη για την πόλη αλλά και τη διάθεση να γράψει κι εκείνος μουσική.

"ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ" της Πατρίσια Χάισμιθ από σήμερα στους κινηματογράφους

Η ταινία ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ («The Two Faces of January») που γυρίστηκε σε περιοχές της χώρας μας αλλά και στην Κωνσταντινούπολη κάνει πρεμιέρα σήμερα, Πέμπτη 19 Ιουνίου, στους κινηματογράφους.

Βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Πατρίτσια Χάισμιθ (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ, μετάφραση ΑΝΔΡΕΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗ, 2004), η ταινία πρόκειται για ένα ψυχολογικό δράμα αστυνομικού περιεχομένου που διαδραματίζεται στην Αθήνα και την Κρήτη της δεκαετίας του 1960.

Γυρίσματα  της ταινίας έγιναν στην Κνωσό (μετά από έγκριση του κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου), στο Ρέθυμνο, τα Χανιά και στο Ηράκλειο της Κρήτης αλλά και σε κεντρικά σημεία της Αθήνας. Αργότερα η παραγωγή μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη.

Η υπόθεση:

Προσπαθώντας να ξεφύγει από τις κατηγορίες για απάτες ο  Τσέστερ ΜακΦάρλαντ (Βίγκο Μόρτενσεν) έρχεται μαζί με τη γυναίκα του Κολέτ (Κίρστεν Ντανστ) στην Ελλάδα και εμφανίζονται ως τουρίστες στην Αθήνα.  Χωρίς να το θέλει ο Τσέστερ σκοτώνει έναν αστυνομικό επιθεωρητή, στον έκτο όροφο του ξενοδοχείου ‘Κίνγκ’ς Πάλας’. Ο φόνος γίνεται αντιληπτός από τον Ράυνταλ Κήνερ (Οσκαρ Αϊζακ) έναν αργόσχολο και άφραγκο Αμερικανό που προσφέρεται να τους βοηθήσει.

Ο Τσέστερ φοβάται πως θα τον εκβιάσει, αλλά ο Ράινταλ φαίνεται να ενδιαφέρεται για την Κολέτ. Με τον τρόπο αυτό οι τρεις θα βρεθούν δέσμιοι ο ένας του άλλου σ’ έναν αγώνα προς τον όλεθρο.

Πέντε ώρες αργότερα το πλοίο είχε δέσει στον Πειραιά. Ο Τσέστερ άνοιξε δρόμο προς την κουπαστή μέσα από ένα πλήθος επιβάτες και αχθοφόρους που είχαν ανέβει για να βοηθήσουν τον κόσμο να μεταφέρει τις βαλίτσες του. Είχε πάρει με την ησυχία του πρωινό στην καμπίνα του, περιμένοντας να επιβιβαστεί μπροστά ο πολύς κόσμος. 'Ομως τώρα διαπίστωσε ότι η αποβίβαση δεν είχε καν αρχίσει. Τα σπίτια της περιοχής και το λιμάνι του Πειραιά έμοιαζε να βρίσκονται μέσα στο χάος και τη σκόνη. Ο Τσέστερ απογοητεύτηκε που δεν μπορούσε να δει την Αθήνα στο βάθος. Άναψε τσιγάρο και χάζεψε τις κινούμενες ή σταθερές φιγούρες στη φαρδιά προβλήτα. Αχθοφόροι στα μπλε· μερικοί με μάλλον τριμμένα παλτά βάδιζαν νευρικά, ρίχνοντας ματιές προς το πλοίο· έμοιαζαν περισσότερο με ανθρώπους που ετοιμάζονταν να παζαρέψουν συνάλλαγμα ή ταξιτζήδες παρά με αστυνομικούς, σκέφτηκε ο Τσέστερ. Το βλέμμα του περιπλανήθηκε σε όλο το μήκος της προβλήτας, από δεξιά προς τ' αριστερά κι ανάποδα. Όχι, δεν φαινόταν κανείς από αυτούς τους ανθρώπους να τον περιμένει. Η σκάλα είχε πέσει κι αν υπήρχε κάποιος γι' αυτόν, δεν θ' ανέβαινε πάνω, αντί να τον περιμένει κάτω στην προβλήτα; Φυσικά. Ο Τσέστερ καθάρισε το λαιμό του και τράβηξε μια ελαφριά ρουφηξιά. Ύστερα γύρισε και είδε την Κολέτ.

"Η Ελλάδα", του είπε χαμογελώντας.

- Απόσπασμα από το βιβλίο Τα δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου, 

μτφρ. Α. Αποστολίδη, Εκδόσεις Άγρα, 2004

Δείτε το trailer της ταινίας :

ΑΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ PATRICIA HIGHSMITH 

ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

Παρουσίαση βιβλίου | ΑΠΟ ΠΟΥ ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ; του Pierre Fedida στα πλαίσια της νέας ψυχαναλυτικής σειράς "ΡΟΥΣ"

Οι ΕΚΔΟΣΕΙΣ AΓΡΑ εγκαινιάζουν την ψυχαναλυτική σειρά «ΡΟΥΣ», με υπεύθυνους τη ΜΑΡΙΛΙΑ ΑΪΖΕΝΣΤΑΪΝ-ΑΒΕΡΩΦ, τον ΠΑΝΟ ΑΛΟΥΠΗ και τον ΓΙΩΡΓΟ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟ. Θα περιλαμβάνει, εκτός από τα Τετράδια, δοκίμια ψυχαναλυτών, με κεντρικό άξονα σκέψης τις άρρηκτες σχέσεις ψυχής και σώματος και τη διττή ενορμητική φύση του ανθρώπου.

Κάθε Τετράδιο θα περιέχει ένα κλασικό κείμενο γύρω από αυτά τα θέματα, μια παρουσίαση-εισαγωγή από έναν γνώστη του προτεινόμενου συγγραφέα  και ένα επίμετρο από έναν προσκεκλημένο συγγραφέα, που εμπνέεται ελεύθερα από το κεντρικό κείμενο.

 

Το πρώτο Τετράδιο παρουσιάζει  

το περίφημο κείμενο του

 

PIERRE FÉDIDA

ΑΠΟ ΠΟΥ ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ;

Η εισαγωγή είναι του ΠΑΝΟΥ ΑΛΟΥΠΗ

και το επίμετρο του Γάλλου ψυχαναλυτή JACQUES ANDRÉ, 

γραμμένο ειδικά για την παρούσα έκδοση.

Η μετάφραση είναι του Γιώργου Σταθόπουλου και του Πάνου Αλούπη.

Το Τετράδιο θα παρουσιαστεί

στις ταράτσες των ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΑΓΡΑ

(Ζωοδόχου Πηγής 99, Αθήνα)

την Τρίτη 24 Ιουνίου 2014 στις 8.15μμ.

Θα μιλήσουν η ΜΑΡΙΛΙΑ ΑΪΖΕΝΣΤΑΪΝ-ΑΒΕΡΩΦ,

ο ΠΑΝΟΣ ΑΛΟΥΠΗΣ και ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ.

Ο ψυχαναλυτής και δάσκαλος Πιερ Φεντιντά στο δοκίμιο Από πού αρχίζει το ανθρώπινο σώμα; μας ξεναγεί στις απαρχές της ψυχανάλυσης και μας ταξιδεύει στον χώρο της, μέσα από γόνιμες συναντήσεις και διαλόγους με συναδέλφους και ανθρώπους της τέχνης, της φιλοσοφίας και της λογοτεχνίας. «Το "κτηνώδες" όργανο των "σπαραχτικών κραυγών" και της ξέφρενης απόλαυσης, τέτοιο είναι το ανθρώπινο στόμα... Πίσω από τον ξαπλωμένο ασθενή, το άνοιγμα του στόματος του λόγου είναι άνοιγμα στην καταγωγή του σώματος, για το οποίο δεν θα είναι, οριστικά πλέον, εφικτό να ειπωθεί από πού αρχίζει». Με το κείμενο αυτό ερχόμαστε σε επαφή με μια πολύτιμη κλινική σκέψη, όπου η ψυχαναλυτική διεργασία, χάρη στην εκφωνημένη διά στόματος γλώσσα, επιτρέπει την πρόσβαση στη φωνή ενός σώματος, που παραπαίει αέναα ανάμεσα στην απώλεια της κατάθλιψης και στον αφανισμό της μελαγχολίας. Ο ψυχαναλυτής, όπως κάθε άνθρωπος, επειδή ζει και σκέφτεται, έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με τον απόηχο του θανάτου.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ 

Ζωοδόχου Πηγής 99, 114 73 Νεάπολη Εξαρχείων, τηλ. 210.7011.461 

www.agra.gr |  email: info@agra.gr

Δελτίο τύπου | ΟΡΝΤΟ του Donald Westlake

DONALD WESTLAKE

ΟΡΝΤΟ

Μετάφραση: ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Ιούνιος 2014

Αριθμός σελίδων: 144, Τιμή: 10,00 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-114-3

Λέγομαι Όρντο Τουπίκος και γεννήθηκα στο Νόρθ Φλάτ του Ουαϊόμινγκ στις  9 Νοεμβρίου του 1936. Ο πατέρας μου ήταν εν μέρει Έλληνας, εν μέρει Σουηδός και εν μέρει Αμερικανός Ινδιάνος, ενώ η μητέρα μου ήταν κατά το ήμισυ Ιρλανδή και κατά το άλλο ήμισυ Ιταλίδα. Και οι δύο γεννήθηκαν σε αυτή τη χώρα, οπότε εγώ είμαι εκατό τοις εκατό Αμερικανός. [...]

Κάποτε, πριν από πολύ καιρό, ήμουν παντρεμένος με την Εστέλ Άνλικ. Ποτέ δεν ήμουν παντρεμένος με την Ντών Ντεβέυν. [...]

Για να δημιουργήσεις ένα καινούργιο πρόσωπο, πρέπει να μισήσεις το προηγούμενο τόσο ώστε να θες να το σκοτώσεις. Η Εστέλ είχε γίνει η Ντών, και η Ντών ήταν ευτυχισμένη. Είχε αντιμετωπίσει την ξαφνική επανεμφάνισή μου αναγκάζοντάς με να αποδεχτώ την Ντών Ντεβέυν, να τοποθετήσω στη μνήμη μου το καινούργιο πρόσωπό της στη θέση της Εστέλ, ώστε ακόμα μια φορά η Εστέλ να πάψει να υπάρχει. Ήξερα τώρα την απάντηση στην ερώτηση που με έφερε εδώ.

Ο ΄Όρντο, κελευστής στο αμερικανικό πολεμικό ναυτικό, ζει μια ζωή χωρίς περιπέτειες. Από τα νιάτα του, μια μοναδική ανάμνηση, μισοξεχασμένη: κάποτε ερωτευμένος με μια δεκαεξάχρονη κοπέλα –τότε εκείνος ήταν είκοσι–, την έκλεψε και παντρεύτηκαν. Λίγες εβδομάδες αργότερα, η μητέρα ξαναβρήκε την κόρη της και ακύρωσε το γάμο της ανήλικης. Χρόνια αργότερα, η κοπέλα αυτή, αγνώριστη πλέον και με άλλο όνομα, ακολουθεί μια θεαματική κινηματογραφική καριέρα στο Χόλλυγουντ και γίνεται σεξουαλικό σύμβολο της Αμερικής. Και οι δύο πρώην εραστές, μπαίνουν σ’ ένα αλλόκοτο παιχνίδι μετάλλαξης και αναζήτησης ταυτοτήτων.

Μια ιστορία που θυμίζει σε πολλά την πρώιμη ιστορία της Μαίριλυν Μονρόου.

Το σύντομο αυτό μυθιστόρημα μετέφρασε στα γαλλικά ο ανανεωτής του γαλλικού αστυνομικού μυθιστορήματος JEAN-PATRICK MANCHETTE, μέγας θαυμαστής του Ντόναλντ Ουέστλεηκ.

«Να ένα έργο εκλεπτυσμένο, που ξέρει να φαίνεται αληθινό. Ιδού λέξεις καθημερινές, που υφαίνουν με διαύγεια τον πόνο της λήθης, τις αδύνατες επανεκκινήσεις...»

–ROBERT SOULAT

Στις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ κυκλοφορούν επίσης τα έργα του Ντ. Ουέστλεηκ: Αντίος Σεχραζάντ και Πώς να κλέψετε μια τράπεζα.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

O Ντόναλντ Ουέστλεηκ (1933-2008) γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μπρούκλυν της Νέας Υόρκης. Υπήρξε από τους πιο παραγωγικούς συγγραφείς της γενιάς του, έχοντας εκδώσει περισσότερα από εκατό βιβλία, λογοτεχνικά και μη. Παρότι τα περισσότερα έργα του κατατάσσονται θεματικά στο νουάρ μυθιστόρημα, ο ίδιος καινοτόμησε εισάγοντας κωμικά στοιχεία, φλερτάροντας ενίοτε και με την επιστημονική φαντασία. Ο Ουέστλεηκ χρησιμοποίησε επίσης μια σειρά από ψευδώνυμα στην καριέρα του (με πιο διαδεδομένα τα Richard Stark, Alan Marsh και Alan Marshall). Τιμήθηκε τρεις φορές με το βραβείο Έντγκαρ, σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες. Πολλά από τα βιβλία του μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο, ενώ και ο ίδιος εργάστηκε επίσης ως σεναριογράφος. Πέθανε καθ’ οδόν προς το ρεβεγιόν της Πρωτοχρονιάς του 2009 στο Μεξικό.

ΑΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ