Δελτίο Τύπου | Ο ΟΡΦΕΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΚΕΝΟ ― ΧΑΪΝΕΡ ΜΥΛΛΕΡ KAI ΤΙΝΤΟΡΕΤΤΟ της Etel Adnan

ETEL ADNAN

Ο ΟΡΦΕΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΚΕΝΟ

―

ΧΑΪΝΕΡ ΜΥΛΛΕΡ KAI ΤΙΝΤΟΡΕΤΤΟ

ΤΟ ΠΙΘΑΝΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ:

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΚΕΤΣΙΟY – ΣΠΥΡΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Μάρτιος 2021

Αριθμός σελίδων : 64, Τιμή : 8,80 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-482-3

Η έκδοση συμπληρώνεται από 7 έγχρωμα έργα του Τιντορέττο

Η Ετέλ Αντνάν στον « Ορφέα απέναντι στο κενό » διαβάζει τον αρχαίο μύθο ως « θρίαμβο πάνω στο φόβο του θανάτου » και στο « Χάινερ Μύλλερ και Τιντορέττο » ασχολείται με το στίχο του Μύλλερ « το πιθανό τέλος του τρόμου » και κοιτάζει το έργο του Τιντορέττο μέσα από τα μάτια του μεγάλου θεατρικού συγγραφέα Χ. Μύλλερ. Οι φράσεις αυτές αποτελούν την αφορμή για την έκδοση σε ένα τομίδιο των δύο κειμένων της.

ΟΙ ΘΕΟΙ ΣΙΓΟΥΡΑ ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΟΤΙ Ο ΟΡΦΕΑΣ, στην ανυπομονησία του, δεν θα τους υπάκουε και ότι η εντολή τους καθιστούσε ακόμη πιο ανυπόφορη την ανυπομονησία του. Παρ’ όλα αυτά δεν ήθελαν να κοιτάξει ο Ορφέας πίσω, και αργότερα τον τιμώρησαν αδυσώπητα.

Οδηγήθηκα στο συμπέρασμα ότι πράγματι οι θεοί δεν ήθελαν να αντιληφθεί ο Ορφέας πως η Ευρυδίκη δεν ήταν εκεί. Δεν τον ακολουθούσε με κανέναν τρόπο ούτε και με οποιαδήποτε μορφή. Οι θεοί δεν ήθελαν να μάθει ο Ορφέας το μυστικό του θανάτου : ότι δηλαδή είναι οριστικός, απόλυτος. Όταν ο Ορφέας έστρεψε πίσω την κεφαλή του, δεν είδε κανένα φάσμα, καμία εικόνα, κανένα φάντασμα. Δεν αντίκρισε τίποτε απολύτως. Βρέθηκε μπροστά στο κενό.

H ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΤΙΝΤΟΡΕΤΤΟ στον Χάινερ Μύλλερ ανταποκρίνεται –και δικαιολογεί– αυτό που ο τελευταίος, ως νεαρή, τότε, εικοσάχρονη ιδιοφυΐα, είχε διαισθανθεί και εκφράσει σε ένα ποίημα με τον τίτλο « Εικόνες »: « Γιατί η ομορφιά σημαίνει το πιθανό τέλος του τρόμου ». Επίσης, δύο δεκαετίες αργότερα, με αφορμή το Θαύμα του αγίου Μάρκου του Τιντορέττο, θα πει : «Το φως είναι ένας κυκλώνας ».

Μπορούμε να εικάσουμε ότι ο Τιντορέττο, όπως ακριβώς έκανε ο Δάντης στην ποίηση, σε όλη τη διάρκεια του μακρόχρονου βίου του, ζωγράφισε τη δική του Θεία Κωμωδία, αντιλαμβανόμενος πράγματι τον κόσμο ως ένα θέατρο το οποίο εντάσσεται στο απείρως ευρύτερο θέατρο της Δημιουργίας.

ΕΡΓΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: ETEL ADNAN

Χωρίς τίτλο, π. 1980. Λάδι σε καμβά, 20 x 25 εκ. , Ιδιωτική συλλογή

ΑΛΛΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΕΤΕΛ ΑΝΤΝΑΝ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

       

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η ΕΤΕΛ ΑΝΤΝΑΝ γεννήθηκε το 1925 και μεγάλωσε στη Βηρυτό του Λιβάνου. Η μητέρα της ήταν Ελληνίδα από τη Σμύρνη και ο πατέρας της υψηλόβαθμος Οθωμανός αξιωματούχος από τη Δαμασκό. Σπούδασε φιλοσοφία στη Σορβόννη, το Μπέρκλεϋ και το Χάρβαρντ. Από το 1958 έως το 1972 δίδαξε φιλοσοφία. Έγινε ζωγράφος. Χάρη στη συμμετοχή της στο κίνημα των ποιητών ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, άρχισε να γράφει ποιήματα και έγινε, σύμφωνα με τα λόγια της, «μια Αμερικανίδα ποιήτρια». Το 1972 επέστρεψε στη Βηρυτό και εργάστηκε ως πολιτιστική συντάκτρια. Έμεινε στον Λίβανο ως το 1976. Το 1978 το πεζογράφημά της Sitt Marie Rose δημοσιεύθηκε στο Παρίσι από τις Editions des Femmes. Την ίδια χρονιά επέστρεψε στην Καλιφόρνια. Ποιήματά της έχουν μελοποιηθεί από σύγχρονους συνθέτες και έχουν παρουσιαστεί σε διεθνή φεστιβάλ. Έργα της για το θέατρο έχουν σκηνοθετηθεί σε όλο τον κόσμο. Μεταξύ άλλων, έγραψε για τον Αμερικανό σκηνοθέτη Bob Wilson το γαλλικό κείμενο της πολύγλωσσης όπερας Civil wars. Το ποίημά της Τζενίν διασκευάστηκε και παρουσιάστηκε στο Θέατρο Άττις, στην Αθήνα, το 2005. Έργο της βασισμένο στο ποίημα To Be In a Time of War, με κείμενα του Heiner Müller, παραστάθηκε στο Forum Freies Theater στο Ντύσσελντορφ, το Βερολίνο και τη Βηρυτό το 2011. Συμμετείχε με το εικαστικό της έργο στη 13η documenta, στο Κάσσελ της Γερμανίας, το 2012. Το 2016 παρουσιάστηκε αναδρομική έκθεση του έργου της στο Institut du monde arabe στο Παρίσι. Στη 14η documenta, στην Αθήνα, το 2017, στο πλαίσιο του προγράμματος κινηματογραφικών ταινιών με τίτλο «Κείμενα», παρουσιάστηκε από την ΕΡΤ 2 το ντοκυμαντέρ Ισμύρνα ( Ismyrna / Ismyrne ), σε σκηνοθεσία Ιωάννας Χατζηθωμά (Joana Hadjithomas) και Khalil Joreige, όπου η σκηνοθέτις συνομιλεί με την Ετέλ Αντνάν για την κοινή τους καταγωγή από τη Σμύρνη.

Οι σημαντικότερες διακρίσεις της περιλαμβάνουν : Βραβείο France-Pays Arabes για το Sitt Marie-Rose (1977)· Arab American Book Award για το σύνολο του έργου της και PEN Oakland Award για το Master of the Eclipse (2010)· California Book Award for Poetry για τη συλλογή Sea and Fog και Lambda Literary Award για το σύνολο του έργου της ως ομοφυλόφιλης συγγραφέως (2013). Το 2014 αναγορεύτηκε Ιππότης των Γραμμάτων και των Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας.

Στις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν τα βιβλία της : Γράφοντας σε μια ξένη γλώσσα (2016), Το τίμημα που δεν είμαστε διατεθειμένοι να καταβάλουμε για τον έρωτα (2016), Σχετικά με το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (2017), Ο «ελληνικός » κόσμος του Θεόδωρου Τερζόπουλου και Δελφοί και Κιάτο (2019) και Σιττ Μαρί Ροζ (2019).