Δελτίο τύπου | 4 ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ του Βασίλη Νικολαΐδη

ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ

4 ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ — ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ

ΜΑΙΡΗ ΑΡΩΝΗ — ΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Οκτώβριος 2018

Αριθμός σελίδων : 120, Τιμή : 10,90 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-336-9

ΒΙΩΝΟΥΜΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΕΝΔΕΙΑΣ. Απίστευτης ένδειας, πνευματικής αλλά και όχι μόνο. Όσα γνωρίσαμε και αγαπήσαμε, όσα μας γαλούχησαν, μας διαμόρφωσαν και θεωρήθηκαν κάποτε δεδομένα έχουν πια εξαφανιστεί. Ισοπεδώθηκαν, γκρεμίστηκαν και δεν μένει τίποτα να θυμίζει όσα σημαντικά συνέβησαν άλλοτε σ’ αυτόν τον τόπο.

Με το τέλος της πρώτης μετά τον πόλεμο γενιάς, άρχισαν αυτομάτως να ξεχνιούνται πράγματα, ποιότητες. Ένας ένας φεύγοντας, οι άνθρωποι αυτοί άφησαν πίσω τους κενό δυσαναπλήρωτο, με αποτέλεσμα σήμερα να μην υπάρχει ουσιαστικά μια πνευματική ηγεσία. Η μνήμη χάθηκε, σβήστηκε…

Όσοι από εμάς είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε κάποιους απ’ τους σημαντικούς αυτούς ανθρώπους, να περπατήσουμε δίπλα τους, να τους μιλήσουμε, ακόμα και να συνεργαστούμε μαζί τους, όσοι τυχεροί ακόμα επιβιώνουμε, νομίζω πως έχουμε χρέος, με οποιονδήποτε τρόπο, να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε ζωντανή αυτή τη μνήμη.

Ήμουν ένας από τους τυχερούς που γνώρισαν, συνομίλησαν και συνεργάστηκαν με μερικούς από τους μεγάλους της μεταπολεμικής ελληνικής σκηνής και θεωρώ υποχρέωσή μου να μιλήσω για κάποιους από αυτούς. Συγκεκριμένα, για τέσσερις ανθρώπους που σφράγισαν την εποχή τους : τον ζωγράφο και σκηνογράφο ΓΙΑΝΝΗ ΤΣΑΡΟΥΧΗ, τον συνθέτη ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ, την ηθοποιό ΜΑΙΡΗ ΑΡΩΝΗ και τον ζωγράφο και σκηνογράφο ΝΙΚΟ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ.

Καταθέτω την εμπειρία μου από την επαφή μου μαζί τους, έτσι ως φόρο τιμής για ποιότητες χαμένες – ελπίζω όχι ανεπιστρεπτί.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και θεατρολογία στη Σορβόννη, με ειδικό θέμα τη σκηνοθεσία όπερας. Το 1982 δημοσιεύτηκε το βιβλίο του Μαρία Κάλλας. Οι μεταμορφώσεις μιας τέχνης, το οποίο επανεκδόθηκε το 1995. Το 1985 αρχίζει να σκηνοθετεί κυρίως μουσικά έργα. Από το 1991 συνεργάζεται με την Εθνική Λυρική Σκηνή, από το 1993 με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, από το 1995 με τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., από το 2000 με το Εθνικό Θέατρο, από το 2004 με το Κ.Θ.Β.Ε. Το 2016 συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τον Θ.Ο.Κ. Μέχρι σήμερα έχει σκηνοθετήσει περί τα ογδόντα πέντε έργα κάθε είδους, από μονόπρακτα μέχρι μεγάλες όπερες.

Το 1998, η παράστασή του Η τύχη της Μαρούλας κι ο Μπαρμπαλινάρδος των Κορομηλά και Κόκκου (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης) τιμήθηκε με το Βραβείο Κριτικών. Το 2000 τιμήθηκε με το Βραβείο Σκηνοθεσίας «Κάρολος Κουν», για την Ειρήνη του Αριστοφάνη (Εθνικό Θέατρο, Επιδαυρος).

Από τον Οκτώβριο 2007 έως τον Σεπτέμβριο 2014 διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Αγρινίου. Από το 1984 ως το 2006 εργάστηκε ως παραγωγός μουσικών εκπομπών στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ. Εργάστηκε επίσης ως μουσικός παραγωγός στην ΕΡΤ2 και στον Αθήνα 9,84. Από το 1988 άρχισε να σκηνοθετεί για το ραδιόφωνο.

Διετέλεσε μέλος του Δ.Σ. της Ε.Λ.Σ. (1994) καθώς και του Αετοπούλειου Πολιτιστικού Κέντρου Χαλανδρίου, ως υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού. Υπήρξε βοηθός σκηνοθέτη υπό τον Ζυλ Ντασσέν στον Γλάρο του Τσέχοφ ( Εθνικό Θέατρο, 1988).

Επιμελήθηκε τα προγράμματα της Ορχήστρας των Χρωμάτων του Μάνου Χατζιδάκι, όσο εκείνος τη διηύθυνε. Έχει γράψει δεκάδες μουσικά και θεατρικά άρθρα σε περιοδικά, όπως το Τέταρτο (όσον καιρό το διηύθυνε ο Μ. Χατζιδάκις ), Ήχος hifi, Οπτικοακουστική, Δίφωνο. Έχει επιμεληθεί πολλές εκδόσεις δίσκων με αρχειακό υλικό για τις εταιρείες Σείριος, Sony, Λύρα και το Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο.

Έχει διδάξει υποκριτική σε νέους τραγουδιστές στα ωδεία Athenaeum και Φίλιππος Νάκας. Σήμερα διδάσκει υποκριτική στη Δραματική Σχολή Τράγκα.

Δελτίο τύπου | ΣΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΩΝ ΚΑΜΠΩΝ ΜΕ ΒΑΜΒΑΚΙ του Bernard-Marie Koltès

BERNARD-MARIE KOLTÈS

ΣΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ

ΤΩΝ ΚΑΜΠΩΝ ΜΕ ΒΑΜΒΑΚΙ

Μετάφραση: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Οκτώβριος 2018

Αριθμός σελ. : 112 σελ. + 16 σελ. φωτογρ. ένθετο

Τιμή : 10,50 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-359-8

Επανακυκλοφορεί από την «Άγρα» μετά από καιρό 

το σπουδαίο, κλασικό πλέον, θεατρικό έργο του Μπερνάρ-Μαρί Κολτές. 

«Για μένα, το τεράστιο που υπάρχει στα κείμενα του Κολτές είναι αυτό το μίγμα Ρεμπώ και Φώκνερ. Τα θεατρικά πρόσωπα χτίζονται και αναπτύσσονται με αφετηρία αποκλειστικά και μόνο τη γλώσσα. Συγχρόνως βρίσκουμε σ’ αυτά τα κείμενα μια μολιερική δομή, μια δομή άριας. […] Ο Κολτές ήταν ο μόνος στη νέα δραματουργία που κίνησε το ενδιαφέρον μου».

– HEINER MÜLLER

O ΝΤΗΛΕΡ : Αν βαδίζετε έξω, αυτήν την ώρα και σ’ αυτό το μέρος, είναι επειδή ποθείτε κάποιο πράγμα που δεν έχετε, κι αυτό το πράγμα, εγώ, μπορώ να σας το προμηθεύσω· διότι αν είμαι σ’ αυτή τη θέση πολύ περισσότερο χρόνο πριν από σας και για πολύ περισσότερο χρόνο από σας, κι αν ακόμη αυτήν την ώρα που είναι η ώρα των άγριων σχέσεων ανάμεσα στους ανθρώπους και τα ζώα δεν με διώχνει από δω, είναι επειδή έχω αυτό που χρειάζεται για να ικανοποιώ τον πόθο που περνά μπροστά μου, κι αυτό είναι σαν ένα βάρος που πρέπει να το ξεφορτώσω πάνω σ’ οποιονδήποτε, άνθρωπο ή ζώο, που περνά από μπροστά μου. Γι’ αυτόν τον λόγο σας πλησιάζω, παρά την ώρα που είναι η ώρα όπου κανονικά ο άνθρωπος και το ζώο ρίχνονται άγρια ο ένας πάνω στον άλλο, πλησιάζω, εγώ, εσάς, με την ταπεινότητα εκείνου που προτείνει απέναντι σ’ εκείνον που αγοράζει, με την ταπεινότητα εκείνη που κατέχει απέναντι σ’ εκείνον που ποθεί. […]

Λοιπόν μη μου αρνείσθε να μου πείτε, παρακαλώ, τον λόγο, να μου τον πείτε· και αν το ζήτημα είναι να μην πληγώσετε καθόλου την αξιοπρέπειά σας, ε λοιπόν, πείτε τον όπως τον λέμε σ’ ένα δέντρο, ή μπροστά στον τοίχο μιας φυλακής, ή μέσα στη μοναξιά ενός κάμπου με βαμβάκι όπου κάνουμε τον περίπατό μας, γυμνοί, τη νύχτα· να μου τον πείτε χωρίς καν να με κοιτάξετε. Διότι η μόνη αληθινή ωμότητα αυτής της ώρας του λυκόφωτος όπου στεκόμαστε και οι δύο δεν είναι ότι ένας άνθρωπος πληγώνει τον άλλον, ή τον ακρωτηριάζει ή τον βασανίζει, ή του ξεριζώνει τα μέλη και το κεφάλι, ή έστω τον κάνει να κλάψει· η αληθινή και τρομερή ωμότητα είναι εκείνη του ανθρώπου ή του ζώου που καθιστά ημιτελείς τον άνθρωπο ή το ζώο. […]

Πάνω στη σκηνή τού Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι είναι δύο – ο Ντήλερ και ο Πελάτης : έχουμε ένα διάλογο. Είναι όμως ένας φιλοσοφικός διάλογος στο ύφος εκείνων του 18ου αιώνα, ή μήπως πιο απλά η είσοδος δύο κλόουν ; Πιθανόν και τα δύο, συναρμοσμένα με μια τεράστια ελευθερία γραφής.

Η γλώσσα του είναι ένα όπλο, κι αυτοί εκεί οι δύο, που δεν μοιάζουν να αγαπιούνται και πολύ, παλεύουν ο ένας εναντίον του άλλου με τις λέξεις· πρέπει ο καθένας να κάνει τον άλλο να βγάλει τα έντερά του, να τον σύρει στο δικό του πεδίο, ν’ αρνηθεί το πεδίο του άλλου, να μην παραδεχθεί ποτέ ότι βρίσκεται σε θέση αιτήματος, στερήσεως, κι ότι είναι φτωχός – κυρίως φτωχός από πόθους.

Η έκδοση συνοδεύεται από εξαιρετικά πλούσιο επίμετρο, με κείμενα των P. Chéreau, M. Casarès, H. Müller, συνεντεύξεις του B.-M. Koltès, εργοβιογραφία και 28 φωτογραφίες.

ΚΡΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ B.-M. KOLTÈS

«Κατάλαβα από την πρώτη φράση ότι επρόκειτο πράγματι για έναν αληθινό συγγραφέα, για έναν συγγραφέα όμως που σαν αυτόν δεν υπάρχει ουσιαστικά άλλος στη Γαλλία. […] Ο Κολτές ήταν ένας μετεωρίτης που διέσχισε βίαια τον ουρανό μας, μέσα σε μεγάλη εσωτερική μοναξιά και με απίστευτη δύναμη, την οποία ήταν μερικές φορές δύσκολο να προσπελάσει κανείς. Μπροστά του αισθανόμουν κάποιο δέος, και σήμερα περισσότερο από ποτέ. […] Εκείνο που μπορεί να φέρει σε αμηχανία τον ηθοποιό είναι ότι το θέατρό του είναι πολύ σκληρό, πολύ βάναυσο, ότι έχει μια βία που σπάνια φανταζόμαστε. Δεν είναι όμως καθόλου απελπισμένο». – PATRICE CHÉREAU

«Νομίζω πως ο Κολτές είναι ένας βολταδόρος, ένας περιπλανώμενος που κοιτάζει στις ακρώρειες των

πόλεων, στις ακρώρειες του κόσμου, τα σημεία τα πιο απομακρυσμένα, τα πιο χαμένα. Κατά τη γνώμη μου, αυτές οι ακρώρειες πρόκειται να γίνουν το κέντρο του κόσμου. […]» – MARIA CASARÈS

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο Β.-Μ. KΟLTÈS, Γάλλος θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε στο Μετζ το 1948. Νεαρός ακόμα έκανε μια πρώτη απόπειρα να ασχοληθεί με τη συγγραφή, αλλά τα εγκατέλειψε. Δεν πάτησε μάλιστα ούτε μια φορά στο θέατρο μέχρι τα είκοσι. Ταξιδεύει στον Καναδά και στις ΗΠΑ (Νέα Υόρκη). Μια παράσταση θα τον κάνει να δεθεί για πάντα με τη θεατρική σκηνή : η Μήδεια, την οποία ερμηνεύει η μεγάλη Γαλλίδα ηθοποιός Μαρία Καζαρές το 1970, σε σκηνοθεσία Χόρχε Λαβελί. Αρχίζει έτσι να γράφει σχεδόν αποκλειστικά για το θέατρο και παράλληλα παρακολουθεί μαθήματα σκηνοθεσίας στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου του Στρασβούργου (1970-71). Έκτοτε η συγγραφική του δραστηριότητα διακόπτεται μόνο από μεγάλα ταξίδια : Ρωσία, ΗΠΑ, Γουατεμάλα, αλλά κυρίως στις χώρες της Αφρικής. Από το 1983 αρχίζει η μεγάλη και στενή του συνεργασία με τον σκηνοθέτη Patrice Chéreau, που θα ανεβάσει τα σπουδαιότερα έργα του στο Théâtre des Amandiers του παρισινού προάστιου της Ναντέρ : Combat de nègre et de chiens (Αγώνας νέγρου και σκύλων, 1983), Quai Ouest (Δυτική αποβάθρα, 1986), Dans la solitude des champs de cotton (Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι, 1987), Le Retour au desert (Επιστροφή στην έρημο, 1988).

Ο Bernard-Marie Koltès πέθανε το 1989.

Φωτογραφία εξωφύλλου: Ο Patrice Chéreau στον ρόλο του Ντήλερ. Από τη γαλλική παράσταση του Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι, 1987.