Δελτίο τύπου | ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ του Ν. Κάλας

 ΝΙΚΟΛΑΣ ΚΑΛΑΣ

ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

ΚΑΙ

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΕΙΣAΓΩΓΗ : LENA HOFF

ΜΕΤAΦΡAΣΗ : AΝΔΡΕAΣ ΠAΠΠAΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Οκτώβριος 2016

Αριθμός σελίδων : 152,  Τιμή : 12,50 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-248-5

Για να μπορέσει και πάλι να ανθήσει, το υπερρεαλιστικό κίνημα θα πρέπει να συνθέσει τα οράματά του με τα γεγονότα της εποχής μας [της δεκαετίας του 1970], και όχι να παραμένει καθηλωμένο στη δεκαετία του 1920. – N.K.

ΤΡΙΑΝΤΑΠΕΝΤΕ χρόνια μετά την προσχώρησή του στο υπερρεαλιστικό κίνημα το 1935, και τώρα πια μόνιμος κάτοικος στη Νέα Υόρκη, ο Ελληνοαμερικανός τεχνοκρίτης και ποιητής Ν. Κάλας, «ασκώντας τη διαγνωστική και την πολεμική», αποφάσισε ότι είχε έρθει η ώρα για μια επανεξέταση του κινήματος. Έχοντας την πεποίθηση ότι η συνεχής ανανέωση του υπερρεαλισμού είναι απολύτως απαραίτητη, εξέφραζε πολλές φορές την ιδέα ότι ένα κίνημα σαν τον υπερρεαλισμό θα έπρεπε να μεταμορφώνεται και να εξελίσσεται με τον χρόνο για να μην αποβαίνει ούτε στατικό, νεκρό επιφαινόμενο της ιστορίας, ούτε απλώς ένα αντικείμενο των μουσείων η των βιβλιοθηκών. Με βάση αυτό το σκεπτικό, διατυπώνοντας μια πρόταση νέου βιβλίου το 1971, έγραψε ότι «αυτό που λείπει είναι ένα βιβλίο το οποίο να αναθεωρεί το κίνημα απ’ την άποψη της σύγχρονης κοινωνίας». Σύμφωνα με τον Κάλας, ο υπερρεαλισμός είναι, όπως η ιστορία, συνεχώς «εν τω γίγνεσθαι» και γι’αυτό δεν δεχόταν ποτέ τον όρο «ορθόδοξος υπερρεαλισμός».

Ο Κάλας έγραφε κριτική που έμοιαζε με ποίηση και ποίηση που ήταν σκληρή σαν κριτική, ανακατεύοντας επίτηδες τα κομμάτια ενός παζλ που συνεχίζει να μας ξαφνιάζει με τη φρεσκάδα του και να μας διαφωτίζει ακόμα και τώρα.

Στον τόμο περιέχονται μεταξύ άλλων τα κείμενα : «Υπερρεαλισμός και η δημιουργία της ιστορίας», «Η συνείδηση της γλώσσας», «Μύθος και ουτοπία», «Το ανδρείκελο», «Ο υπερρεαλιστής ανδρόγυνος», «Ο Υπερρεαλισμός και το υπαρξιστικό ιντερλούδιο», «Η περιπέτεια του Υπερρεαλισμού», «Ο Βίττγκενσταϊν και ο Υπερρεαλισμός».

Ποιό είδος ποίησης θα εξυπηρετούσε καλύτερα τις κρυφές ανάγκες όσων θέλουν να δημιουργήσουν ιστορία ; Αν η Ιστορία στις κορυφαίες στιγμές της είναι η πιο ποιητική απ’ όλες τις επιστήμες, η Ποίηση στις πιο βαθιές στιγμές της είναι η πιο απόκρυφη απ’ όλες τις ιστορίες.

Έστω και αν είναι αλήθεια ότι το υπερρεαλιστικό κίνημα θα μπορούσε να είχε υπάρξει και δίχως τον Μπρετόν, γνωρίζουμε σήμερα ότι η κύρια συνεισφορά του Μπρετόν ήταν ότι ενέταξε τον Υπερρεαλισμό στο εγελιανό ρεύμα της ρομαντικής τέχνης.

Με τον Υπερρεαλισμό ο ισχυρισμός του Βίττγκενσταϊν «ηθική και αισθητική είναι ένα» ( Τractatus, 6. 421) γίνεται πραγματικότητα.

Κατά την περίοδο ακμής του Υπαρξισμού, τη δεκαετία του 1950, οι διανοούμενοι έμαθαν να θεωρούν τους άλλους « πράγματα » ( με τη φιλοσοφική έννοια του όρου ), ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για να υποδεχθούν ευνοϊκά την υπεραφθονία αγαθών που έφερε η μεταπολεμική οικονομική άνθηση. Έτσι, από τη θεοποίηση περάσαμε στην πραγμοποίηση, από τον τρελό έρωτα στη σεξουαλική επανάσταση, από την ποίηση στα γλωσσικά παιχνίδια. – N. ΚΑΛΑΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: ΚΑΙΤΗ ΤΣΕΚΕΝΗ, Ο Ν. Κάλας στο Παρίσι το 1982.

Δελτίο τύπου | ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ του Robert Browning

ROBERT BROWNING

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΟΥ ΔΟΥΚΙΣΣΑ

ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ

ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΙ ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ

Εισαγωγή - μετάφραση:

ΑΡΗΣ ΜΠΕΡΛΗΣ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Οκτώβριος 2016

Αριθμός σελίδων: 72 , Τιμή: 9,50 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-168-6

«Δραματικός μονόλογος» δεν σημαίνει μονόλογος που είναι «δραματικός», δηλαδή θεατρικός η τραγικός η συνταρακτικός. Πρόκειται για λογοτεχνικό όρο και ας δούμε τι λέει για αυτόν ένα έγκυρο ειδικό λεξικό :

ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ : Είδος ποιήματος που τελειοποιήθηκε από τον Ρόμπερτ Μπράουνιν. Στην ολοκληρωμένη του μορφή, όπως στα ποιήματα του Μπράουνιν «Η τελευταία μου δούκισσα», «Αντρέα Ντελ Σάρτο», «Ο Επίσκοπος παραγγέλλει το μνήμα του στην εκκλησία της Σάντα Πρασσέντε», και άλλα, ο δραματικός μονόλογος έχει τα εξής χαρακτηριστικά :

1. Ένα πρόσωπο, που δεν είναι ο ποιητής, εκφωνεί ολόκληρο το ποίημα σε κρίσιμη στιγμή μιας συγκεκριμένης κατάστασης : ο Δούκας όταν παζαρεύει με έναν πρέσβη μια σύζυγο, ο Επίσκοπος όταν πεθαίνει, ο Αντρέα Ντελ Σάρτο όταν θέλει και προσπαθεί να πιστέψει τα ψέματα της γυναίκας του.

2. Το πρόσωπο αυτό απευθύνεται σε ένα η περισσότερα άλλα πρόσωπα. Ωστόσο, μαντεύουμε την παρουσία των ακροατών, καθώς και το τί λένε η κάνουν, μόνο από νύξεις στον λόγο του μοναδικού ομιλητή.

3. Ο μονόλογος έχει οργανωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε το ενδιαφέρον να εστιάζεται στην ιδιοσυγκρασιακή ιδιαιτερότητα του ομιλητή, που αποκαλύπτεται αθέλητα από τον ίδιο.

Ο Τέννυσον έγραψε τον «Οδυσσέα» και άλλους δραματικούς μονολόγους. Στη νεότερη εποχή δραματικούς μονολόγους έγραψαν ο Ρόμπερτ Φρόστ, ο Ε. Α. Ρόμπινσον, ο Έζρα Πάουντ και άλλοι. Ο πιο γνωστός δραματικός μονόλογος της νεότερης ποίησης είναι « Το ερωτικό τραγούδι του Τζ. Άλφρεντ Προύφροκ» του Τ. Σ. Έλιοτ. Από τους Έλληνες ποιητές, δραματικούς μονολόγους έγραψε ο Κ. Π. Καβάφης.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ROBERT BROWNING (1812-1889) ήταν Άγγλος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, ένας από τους διασημότερους της βικτωριανής περιόδου. Υμνήθηκε για την τελειοποίηση του ποιητικού είδους του δραματικού μονολόγου. Τα ποιήματά του διακρίνονται για την ειρωνεία και το μαύρο χιούμορ τους, τις αναφορές τους σε κοινωνικά και ιστορικά γεγονότα, την ιδιοσυγκρασιακή ιδιαιτερότητα των χαρακτήρων τους, το απαιτητικό λεξιλόγιο και τη σύνταξή τους. Άσκησε μεγάλη επίδραση σε συγγραφείς όπως ο Henry James, ο Oscar Wilde, ο George Bernard Shaw, ο G.K. Chesterton, ο Ezra Pound, ο Jorge Luis Borges και ο Vladimir Nabokov. Ήταν σύζυγος της επίσης σπουδαίας Αγγλίδας ποιήτριας Elizabeth Barrett.

Σημαντικότερα ποιήματά του είναι τα Childe Roland to the Dark Tower Came, Fra Lippo Lippi, Andrea Del Sarto και My Last Duchess. Στα πιο δημοφιλή του ποιήματα συγκαταλέγονται τα Porphyria’s Lover, How They Brought the Good News from Ghent to Aix, Meeting at Night, το πατριωτικό Home Thoughts from Abroad και το παιδικό The Pied Piper of Hamelin. Η ζωντανή ηχογράφηση του How They Brought The Good News είναι μάλλον η παλαιότερη σωζόμενη ηχογράφηση σημαντικού προσώπου στη Μεγάλη Βρετανία.

ΕΡΓΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: ANDREA DEL SARTO, Η Αγία Οικογένεια με τον μικρό Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, 1528

Δελτίο τύπου | Η ΤΑΡΑΧΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ του Διονύση Καψάλη

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΚΑΨΑΛΗΣ

Η ΤΑΡΑΧΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ

ΔΟΚΙΜΙΑ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Οκτώβριος 2016

Αριθμός σελίδων : 304,  Τιμή : 16,50 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-216-4

ΔΕΚΑΤΕΣΣΕΡΑ ΔΟΚΙΜΙΑ για τις τύχες της έκφρασης απέναντι στην ταραχή των ανθρωπίνων, από το δημοτικό τραγούδι ως τον Καβάφη, τον Μαβίλη, τον Τέλλο Άγρα και τον Ελύτη, από τον Ουίλλιαμ Μπλαίηκ ως την Έμιλυ Ντίκινσον, τον Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέητς, τον Ρόμπερτ Φρόστ και τον Φίλιπ Λάρκιν, από τη στήλη της Αμφαρέτης ως τον Σαίξπηρ και τον Πρίμο Λέβι.

Οι υπερβολές των ποιητών, που ψηλαφούν το φθαρμένο ύφασμα του κόσμου εκεί όπου είναι ακόμα λαμπερό, στον έρωτα, τη φιλία, τη βαθιά αλληλεγγύη των ανθρώπων· και ο κατεδαφιστικός γέλως, όπου ακούγονται τα κουδούνια του γελωτοποιού αλλά και το μαστίγιο της σάτιρας, ίσως αυτές οι δυναμικά αντίρροπες στάσεις να κατεβαίνουν στο ίδιο βάθος πόνου και απορίας και να ενεργοποιούνται από τον ίδιο ηθικό πυρήνα: μια τραγική αντίληψη του κόσμου, η οποία συνομιλεί βαθύτερα με αυτό που η βλοσυρή φιλοσοφία δυσκολεύεται να αναγνωρίσει – το τρομαχτικό ηθικό κύρος της τύχης στις υποθέσεις των ανθρώπων. Δεν αλλάζει σε τίποτε αν την τύχη αυτή την ονομάσουμε χρησμό, μοίρα η πεπρωμένο· ούτε ωφελεί να διαπιστώσουμε, όπως το ακούμε στις Τραχίνιες, κουδέν τούτων ο τι μη Ζευς : δεν υπάρχει τίποτε σ᾽ όλα αυτά που να μην είναι Δίας, δηλαδή εκ θεού. Δεν ωφελεί, γιατί, όπως παρατηρεί ο Ουίλλιαμς, η φράση απλώς καταγράφει την ανεξήγητη αναγκαιότητα, μιαν αναγκαιότητα που μπορεί βεβαίως να αποδοθεί στη δράση των θεών, αλλά, σ᾽ αυτή την περίπτωση, σε θεούς που ούτε εξηγήσεις δίνουν ούτε την παραμικρή σημασία στον πόνο που προκαλούν.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο Διονύσης Καψάλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1952. Σπούδασε κλασική και αγγλική φιλολογία στις ΗΠΑ (1970-1974) και νεοελληνική φιλολογία στο Λονδίνο (1981-1984), όπου επίσης δίδαξε για δύο χρόνια.

Από το 1978 έχει δημοσιεύσει είκοσι ποιητικά βιβλία (όλα, εκτός του πρώτου, στις Εκδόσεις Άγρα), έξι τόμους με δοκίμια, μια επιλογή από τα Σονέτα του Σαίξπηρ, ποιήματα της Έμιλυ Ντίκινσον και του Κόλεριτζ, χαϊκού του Ίσσα και του Μπασό, το Χειμωνιάτικο ταξίδι του Β. Μύλλερ κ.ά. Μετέφρασε για το θέατρο τα έργα του Σαίξπηρ Ρωμαίος και Ιουλιέτα, Ο βασιλιάς Ληρ, Οθέλλος, Περικλής, Άμλετ και Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας.

Το πιο πρόσφατο ποιητικό του κείμενο είναι η Διαθήκη –25 Μαρτίου 1616, για τα 400 χρόνια από το θάνατο του Σαίξπηρ (Άγρα, Απρίλιος 2016).

Εργάζεται στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, όπου, από τον Νοέμβριο του 1999, κατέχει τη θέση του διευθυντή.

ΕΙΚΟΝΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: ELLSWORTH KELLY, Plant II, 1949

Δελτίο τύπου | HOMO LIBER του Σάββα Μιχαήλ

ΣΑΒΒΑΣ ΜΙΧΑΗΛ

HOMO LIBER

ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ,

ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Οκτώβριος 2016

Αριθμός σελίδων : 328 , Τιμή : 16,50  Ευρώ

ISBN: 978-960-505-224-9

Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο δοκιμίων του ΣΑΒΒΑ ΜΙΧΑΗΛ. Ο συγγραφέας είναι από τους σημαντικότερους πρωτοπόρους στοχαστές και δοκιμιογράφους στον τόπο, με εργαλεία του τον μαρξισμό, τη ψυχανάλυση, την εβραϊκή παράδοση της Καβάλας, την φιλοσοφία, την ποίηση, την πεζογραφία και τις τέχνες.

ΗOMO LIBER – Άνθρωπος ο Ελεύθερος. Ο Μπαρούχ Σπινόζα όρισε με κρυστάλλινη διαύγεια τη στάση ζωής του: «Ο ελεύθερος άνθρωπος για κανένα άλλο πράγμα δεν σκέφτεται λιγότερο όσο για το θάνατο, και η σοφία του δεν είναι μελέτη θανάτου αλλά στοχασμός για τη ζωή» (Ηθική). Ο στοχασμός του για τη ζωή δεν γίνεται στο κενό, σε απουσία τόπου και σε κενό χρόνου. Αναπτύσσεται σε προσδιορισμένο τόπο αλλά με ορίζοντα τη συγκεκριμένη Ουτοπία ( Έρνστ Μπλοχ), που δεν έχει και δεν βρίσκει ακόμα τόπο. Ξετυλίγεται στον παρόντα χρόνο αλλά με συνείδηση του παρόντος ως Ιστορίας. Ο Homo Liber μένει πάντα πιστός στην «πατρίδα» του «μέσα στο χρόνο», όπως ονόμαζε την ιστορική Εποχή ο Λέων Τρότσκι.

Στοχασμός για τη ζωή είναι πρώτα πρώτα ο αναστοχασμός της ίδιας της Εποχής. Ζούμε στην Εποχή της μετάβασης, σε μέρες φόβου και τρόμου, αλλά και στον καιρό της Ελπίδας, τον νυν καιρό, όπου όλα τα ερωτήματα κι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά στους ανέμους που αλλάζουν τα πάντα!

«Δικαιοσύνη, τη δικαιοσύνη ζητήσετε για να ζήσετε...» (Δευτερονόμιο ). Κι η δικαιοσύνη είναι αδιαχώριστη από την ελευθερία, τη λύτρωση από όλα τα δεσμά που κάνουν τη ζωή να μην είναι ζωή αλλά εφιάλτης για επιβίωση. Οι υπερρεαλιστές είχαν δίκιο: πρέπει να μεταμορφώσουμε τον κόσμο τούτο, με τον τρόπο του Μαρξ, πρέπει να αλλάξουμε τη ζωή σε αληθινή Ζωή, με τον τρόπο του Ρεμπώ.

Οι ποιητές του λόγου και της δράσης συνοδοιπορούν στα δοκίμια του βιβλίου, μαζί με τους καταπιεσμένους, στους δρόμους της Ζωής, στους δρόμους της Ελευθερίας. Ο Τίγρης του Ουίλλιαμ Μπλαίηκ συντροφεύει τους διαδηλωτές στην πλατεία Συντάγματος, μαζί με τις αλλοπαρμένες ηρωίδες της Άκρας Ταπείνωσης της Ρέας Γαλανάκη. Ο Βάλτερ Μπένγιαμιν, ο Έρνστ Μπλοχ κι ο Αλαίν Μπαντιού

περιδιαβάζουν στο Γκεζί Παρκ τις ώρες της εξέγερσης. Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ κι ο Ζαν Ζενέ, ο Λέων Τολστόι κι ο Ανδρέας Εμπειρίκος συναντούν τον Περουβιάνο επαναστάτη Χοσέ Κάρλος Μαριάτεγκι, τον Ντελέζ, τον Γκουατταρί, τους μαχητές του Μάη του ’68 στους δρόμους της παγκοσμιότητας. Μέσα στα ερέβη, δεν παύουν να βλέπουν τον ορίζοντα: εν αυτώ ζωή ην, και η ζωή ην το φως των ανθρώπων, και το φως εν τη σκοτία φαίνει, και η σκοτία ου κατέλαβεν.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο Σάββας Μιχαήλ (Σαμπετάι Μπεν. Μάτσας) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Σπούδασε Ιατρική στην Αθήνα και στο Παρίσι. Γυναίκα του είναι η Κατερίνα Μάτσα.

Έχει ενεργό δράση στο χώρο της μαρξιστικής αριστεράς από τα χρόνια της χούντας.

     Πέρα από τα άρθρα του σε εφημερίδες και περιοδικά στην Ελλάδα και διεθνώς, εκδόθηκαν και τα βιβλία του: Περεστρόικα και Οικονομία (Αλλαγή, α  έκδοση 1987, β  έκδοση 1988), Επανάσταση κι Αντεπανάσταση στην Κίνα (Πελεκάνος, 1989), Σολωμός και Χέγκελ (Λέων, 1991), Παλινόρθωση η Επανάσταση; (Λέων, 1992), Πλους και κατάπλους του «Μεγάλου Ανατολικού» (Άγρα, 1996), Μορφές του Μεσσιανικού (Άγρα, 1999), Ο Τρότσκι ως φιλόσοφος (Λέων, 2001), Μορφές της Περιπλάνησης (Άγρα, 2004), Homo Poëticus (Άγρα, 2006) Γκόλεμ η Περί υποκειμένου και άλλων φαντασμάτων (Άγρα, 2010), Η φρίκη μιας παρωδίας – Τρεις ομιλίες για τη «Χρυσή Αυγή» (Άγρα, 2013) Musica ex Nihilo –

Δοκίμια για την ποίηση, τη ζωή, το θάνατο και τη δικαιοσύνη ( Άγρα, 2013), Το ημερολόγιο ως εξορία (πρόλογος στο Ημερολόγιο της εξορίας–1935 του Λ. Ντ. Τρότσκι, Άγρα, 2015).

     Έχει μεταφράσει για τις Εκδόσεις Άγρα βιβλία των Tariq Ali, Edward Said, Alain Badiou, Marx-Engels, Noam Chomsky.

ΕΙΚΟΝΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: ELLSWORTH KELLY, La Combe I , 1950

 ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ