KIM THÚY
ἐμ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
ΛΙΖΥ ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΥ
Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Ιούλιος 2024
Αριθμός σελίδων : 176, Τιμή : 14,90 Ευρώ
ISBN: 978-960-505-643-8
Οι Αμερικανοί μιλούν για τον «πόλεμο του Βιετνάμ», οι Βιετναμέζοι για τον «αμερικανικό πόλεμο». Σε τούτη τη διαφορά εντοπίζεται ίσως η αιτία αυτού του πολέμου.
H AΛΗΘΕΙΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ IΣΤΟΡΙΑΣ είναι κατακερματισμένη, ημιτελής, ανολοκλήρωτη στο χρόνο και στο χώρο. Η Έμμα-Τζαντ και ο Λούις γεννιούνται στον όλεθρο του πολέμου του Βιετνάμ. Τα δύο ορφανά σώζονται και φροντίζονται από ενήλικες μέσα στο χάος της Σαϊγκόν, μιας πόλης σε ελεύθερη πτώση, και γίνονται παιδιά της βιετναμέζικης διασποράς. Το εμ είναι μια ποιητική αφήγηση βουτηγμένη στην ιστορία, για εκείνους που στιγματίστηκαν περισσότερο από τη βία αλλά και για τα μεταγενέστερα επιτεύγματά τους. Από πολλές απόψεις, το εμ είναι ίσως το πιο προσωπικό βιβλίο της Κιμ Τούι, αυτό στο οποίο εμπιστεύεται τους αναγνώστες της αρκετά ώστε να μοιραστεί μαζί τους όχι μόνο τη διάχυτη αγάπη που νιώθει, αλλά και την οργή και τη φρίκη για όσα η ίδια και τόσα άλλα παιδιά του πολέμου του Βιετνάμ αναγκάστηκαν να ζήσουν.
Γραμμένο με το ιδιάζον ύφος της που πλησιάζει το πεζό ποίημα, το εμ αποκαλύπτει την εμμονή της Τούι με τη σύνδεση : πεπρωμένα συνδεμένα με τη γέννηση και τη ζωή στις φυτείες καουτσούκ της Ινδοκίνας· με την καθημερινή ζωή της Σαϊγκόν κατά τη διάρκεια του πολέμου· με την επιχείρηση Babylift, τον Απρίλιο του 1975, που άδειασε την πόλη από χιλιάδες ορφανά που έσπειραν οι Αμερικανοί στρατιώτες στο τέλος του πολέμου· που συνδέονται με τη σημερινή παγκόσμια βιομηχανία βερνικιών νυχιών και ινστιτούτων αισθητικής, η οποία διευθύνεται σε μεγάλο βαθμό από πρώην Βιετναμέζους πρόσφυγες. Εδώ η ανθρώπινη ζωή έχει διαμορφωθεί τόσο από το ανείπωτο τραύμα όσο και από τις όμορφες θυσίες εκείνων που φρόντισαν ώστε τουλάχιστον μερικά από αυτά τα παιδιά να επιβιώσουν. Δημιουργείται έτσι ένα ανεπανάληπτο πορτραίτο της βιετναμέζικης ταυτότητας, που ακονίζεται στην κόψη της βίας ενός πολέμου στα όρια της γενοκτονίας και δυναμώνει από την ευρηματικότητα, την ευφυΐα και το οξύ πνεύμα των Βιετναμέζων-Αμερικανών, των Βιετναμέζων-Καναδών και των άλλων Βιετναμέζων πρώην προσφύγων.
Βραβείο Prix du Grand Public – Salon du livre de Montreal
Βραβείο Governor General’s Literary Award for Fiction
Βραβείο Grand Prix RTL-Lire ΕΓΚΩΜΙΑ
«Η καλειδοσκοπική ιστορία της παίζει με τις εποχές, τους πόνους και τις βιετναμέζικες χαρές».
–Libération
«Η Κιμ Τούι αφηγείται τον θόρυβο και την οργή δίνοντας έμφαση στην ελπίδα και την αγάπη».
–Le Monde
«Ένα σπαρακτικό ρέκβιεμ για όλες τις ζωές που γκρέμισε ο πόλεμος του Βιετνάμ».
–L’Humanité
«Η ιστορία είναι τεράστια, αλλά η μυθιστοριογράφος τη χειρίζεται σε σύντομα κεφάλαια-μινιατούρες, με μεγάλη ευαισθησία, βγάζοντας από την κρυψώνα της την πιο ανυπεράσπιστη χάρη».
–ELLE
«Γράφει μαγικά σαν μινιατουρίστα και κολορίστα».
–Le Figaro littéraire
«Σε κεφάλαια που γεννιούνται με μια πνοή, η Τούι διηγείται την τραγωδία μιας χώρας ».
–Le Maine Libre
«Διαθέτει δικαιοσύνη και σπάνια δύναμη».
–Le Progrès
«Ένα έργο σκληρό και εξίσου συγκινητικό».
–Koi
«Με μια ανάσα λύτρωσης μας αφήνει στο τέλος του αυτό το βιβλίο».
–Le Journal de Saône et Loire
Αν σας σφίγγεται η καρδιά διαβάζοντας αυτές τις ιστορίες προβλέψιμης τρέλας, απρόβλεπτης αγάπης ή συνηθισμένου ηρωισμού, να ξέρετε ότι η πλήρης αλήθεια θα σας έκοβε πιθανότατα την ανάσα, ή θα σας προκαλούσε ευφορία. Σε τούτο το βιβλίο, η αλήθεια είναι κατακερματισμένη, ημιτελής, ανολοκλήρωτη, τόσο στο χρόνο όσο και στο χώρο. Τότε, όμως, εξακολουθεί να είναι αλήθεια ; Σας αφήνω να απαντήσετε με έναν τρόπο που θα απηχεί τη δική σας ιστορία, τη δική σας αλήθεια. Στο μεταξύ, σας υπόσχομαι, σε όσα ακολουθούν, μια κάποια τάξη στις συγκινήσεις και μια αναπόφευκτη αταξία στα συναισθήματα.
Χώρα σε σχήμα σιγμοειδές ( S ), που παραπέμπει ίσως στην ελικοειδή πορεία της – ή ίσως και στη χάρη της. Η λεπτή της μέση, πλάτους μόλις πενήντα χιλιομέτρων, συνδέει αδελφούς κι αδελφές που λογίζονται εχθροί. Ωστόσο, πολέμησαν μαζί στη ράχη του ελέφαντα ενάντια στην Κίνα για χιλιάδες χρόνια. Στη συνέχεια, ξεσηκώθηκαν μαζί εναντίον της Γαλλίας για εκατό χρόνια. Η νίκη τους αποτέλεσε αντικείμενο συζητήσεων και διαπραγματεύσεων γύρω από ένα τραπέζι στη Γενεύη, επί μακρόν, τόσο που ο λαός αποκοιμήθηκε περιμένοντας να γιορτάσει τις συμφωνίες.
Στην αφύπνιση, η χώρα είχε κοπεί στα δύο, όπως μετά την κυτταρική διαίρεση. Η κάθε μεριά αναπτύχθηκε για τον εαυτό της και οι δύο ξαναβρέθηκαν είκοσι χρόνια αργότερα, ενοποιημένες και μεταμορφωμένες. Θυμωμένες. Ο Βορράς είχε θυσιαστεί ως μεγάλος αδελφός για να απελευθερώσει τον Νότο, που τον είχαν πάρει ως όμηρο οι ΗΠΑ. Ο Νότος θρηνούσε για την απώλεια της ελευθερίας του να χορεύει με τα τραγούδια των Doors, να διαβάζει το Paris Match, να δουλεύει για την Texaco. Από αγαθή βούληση και αναδιοργανώνοντας την εξουσία, ο Βορράς τιμώρησε αυστηρά τον Νότο επειδή υπέκυψε στην αμερικανική γοητεία και δύναμη. Ο Νότος σώπασε, δραπέτευσε κατά τη διάρκεια αφέγγαρων νυχτών, ενόσω ο Βορράς κλειδαμπάρωνε τα σύνορα, τις πόρτες και την ομιλία.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Γεννημένη στη Σαϊγκόν το 1968, η ΚΙΜ ΤΟΥΙ εγκατέλειψε το Βιετνάμ το 1975 μαζί με τους boat people, και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στο Κεμπέκ του Καναδά. Πτυχιούχος μεταφράστρια και δικηγόρος, έχει εργαστεί ως μοδίστρα, διερμηνέας, δικηγόρος, ιδιοκτήτρια εστιατορίου και κριτικός γαστρονομίας. Πλέον ζει στο Μοντρεάλ και έχει αφοσιωθεί στη συγγραφή. Το 2017 ανακηρύχθηκε επίτιμη διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κονκόρντια για τη δύναμη με την οποία έδωσε φωνή στην προσφυγική εμπειρία, και της απονεμήθηκε το Μετάλλιο Τιμής του Εθνικού Συμβουλίου του Κεμπέκ. Η εικονογραφημένη έκδοση τού Petit Robert 2018 την έχει τιμήσει περιλαμβάνοντας λήμμα για την ίδια και το έργο της. Το Ρού είναι το πρώτο βιβλίο της. Δημοσιεύτηκε το 2009 και τιμήθηκε αμέσως με πολλά βραβεία. Ακολούθησαν τα À toi ( 2011, το συνέγραψε με τον Pascal Janovjak), Mάn (2013), Vi (2016), το Le Secret des Vietnamiennes (2017), ένα βιβλίο με βιετναμέζικες συνταγές. Ως μητέρα αυτιστικού εφήβου, συμμετέχει επίσης στο βιβλίο για τον αυτισμό L’Autisme explique aux non-autistes των Brigitte Harrisson και Lise St-Charles (2017).
ΕΡΓΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
LOUIS BOUDREAULT
Φωτογραφία πρωτότυπου έργου με ζωγραφική και κέντημα με μετάξι.
© φωτογραφίας: HANS LAURENDEAU