Φωτογρ. εξωφ.: Α. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ, Ελευσίνα, 1955 |
ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
ΤΟΠΙΟΥ
ΜΕΤΑΞΥ ΜΥΘΟΥ
ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ
Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Οκτώβριος 2014
Αριθμός σελίδων: 512, Τιμή: 25,00 Ευρώ
ISBN: 978-960-325-977-0
Κυκλοφόρησε
στις Εκδόσεις Άγρα η νέα εκτενής μελέτη του Ηρακλή Παπαϊωάννου για τη
φωτογραφία. Στις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορεί το βιβλίο του Ταξίδι στη χώρα του Marlboro
(2009).
Το
ελληνικό τοπίο έχει, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, κεντρίσει σε μεγάλο βαθμό
τη συλλογική συνείδηση και το φαντασιακό. Η φωτογραφία υπήρξε αναμφίβολα ένα
από τα βασικά οχήματα στην καλλιέργεια της λιγότερο ή περισσότερο
εξιδανικευμένης εικόνας του.
Ποια
ιδεολογήματα όπλισαν τη φωτογραφία για να προχωρήσει στην αναπαράσταση του
ελληνικού τοπίου; Πώς μεταλλάχθηκε σταδιακά η εικόνα αυτού του τοπίου από τη
γέννηση της φωτογραφίας, στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, ώς την αυγή
του 21ου; Πόσο διαπέρασε τη φωτογραφία τοπίου η αναζήτηση εθνικής
ταυτότητας; Διαδόθηκε τελικά περισσότερο ως ερασιτεχνική και στερεότυπη
τουριστική εικόνα ή ως καλλιτεχνικό έργο με υψηλότερες πνευματικές απαιτήσεις; Ποια
ήταν η διαφορά ανάμεσα στην επίσημη
εικόνα, που καλλιέργησαν τα μαζικά έντυπα, ο τουρισμός και η λεωφόρος της
ανάπτυξης, και την ανεπίσημη, που
φιλοτεχνήθηκε σε ένα πνεύμα εγγύτερο στη δημοτική παράδοση; Ασκήθηκε τελικά η
φωτογραφία τοπίου στην Ελλάδα περισσότερο ως τέχνη ή ως γλώσσα μαζικής
επικοινωνίας που συμπορεύτηκε με την επίσημη
ιδεολογία; Υπήρξε η ελληνική φωτογραφία τοπίου ένα βήμα αυτογνωσίας μέσα από
την αναπαράσταση του οικείου τόπου ή περισσότερο μια πτυχή της ευρύτερης
διαδικασίας εκδυτικισμού που έπαιξε ρόλο στην αθόρυβη αποίκιση της συνείδησης
με αισθητικές και ιδεολογικές αξίες;
Το
βιβλίο αυτό επιχειρεί να συμβάλει στην απάντηση τέτοιων ερωτημάτων,
αναγνωρίζοντας την εγγενή πολυπλοκότητα και την ιδιαίτερη βαρύτητα που
διαθέτουν το μέσον της φωτογραφίας και η έννοια του τοπίου όταν αποκτούν εθνικό
πρόσημο.
–
Η έκδοση συνοδεύεται από ένθετο 112
σελίδων με 184 φωτογραφίες.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο Ηρακλής Παπαϊωάννου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1962. Σπούδασε Φυσική στο
ΑΠΘ, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές φωτογραφίας στο New York University, ενώ είναι
διδάκτωρ του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ. Από το 2001 εργάζεται ως
επιμελητής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, ενώ το διάστημα 1994-2006
υπήρξε οργανωτικό στέλεχος του διεθνούς φεστιβάλ Photosynkyria.
Έχει επιμεληθεί μεγάλο αριθμό εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει γράψει
πολλά άρθρα, κείμενα και κριτικές για τη φωτογραφία. Έχει εκδώσει τα λευκώματα Κοσμοτοπία (1994), Εκτός παιδιάς (2000). Στις φωτογραφικές εκδόσεις τις οποίες έχει
επιμεληθεί περιλαμβάνονται, μεταξύ των άλλων: Transphotometafores
(2000), Γιάννης Στυλιανού, Η διαυγής όραση και η ευγενής αντινομία
(2002), Κώστας Μπαλάφας, Τα αντίρροπα ρεύματα του Αχελώου (2002),
Περι(γε)γραμμένοι κόσμοι (2004), Δημήτρης Λέτσιος, Οδοιπορία στο φως και τη σκιά της Ελλάδας (2005), post-doc (2006), Στέργιος Τσιούμας, Μια ανήσυχη βόλτα (2006), Ένας τόπος χωρίς τόπο (2007). Μετέφρασε τα έργα Περί φωτογραφίας της Susan Sontag (1994), Φωτογραφία, μια συνοπτική ιστορία του Ian Jeffrey (1997) και
το Για μια φιλοσοφία της φωτογραφίας
του Vilém Flusser με τον Ingo Dünnebier (1998). Επιμελήθηκε την έκδοση Η ελληνική
φωτογραφία και η φωτογραφία στην Ελλάδα, μια ανθολογία κειμένων (Εκδόσεις
Νεφέλη, 2013).
Στις
Eκδόσεις
Άγρα κυκλοφορεί το βιβλίο του Ταξίδι στηχώρα του Marlboro (2009).
ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ