JOSEPH ROTH
ΒΕΡΟΛΙΝΕΖΙΚΑ
ΧΡΟΝΙΚΑ
Μετάφραση: ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ
Εισαγωγή: MICHAEL HOFMANN
Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Μάιος 2016
Αριθμός σελίδων: 288, Τιμή: 16,00 Ευρώ
ISBN: 978-960-505-218-8
Μαζί με την έκδοση διατίθεται δίφυλλο σε ειδικό χαρτί
με το τελευταίο κείμενο που έγραψε ο Γιόζεφ Ροτ
στις 22 Μαΐου 1939, λίγες μέρες πριν από τον θάνατό
του,
με τίτλο Η ΒΕΛΑΝΙΔΙΑ ΤΟΥ ΓΚΑΙΤΕ ΣΤΟ
ΜΠΟΥΧΕΝΒΑΛΝΤ.
Το βιβλίο αυτό προσφέρει μεγάλη
απόλαυση χωρίς να καταφεύγει σε ψευδείς εντυπώσεις ή προκατασκευασμένες
σκέψεις. Θα μπορούσα να παραθέσω ξεχωριστά κάθε φράση του για να εκθειάσω την
αστείρευτη διαύγειά του, την ακαταμάχητη γοητεία του και την αδιατάραχτη συνοχή
του.
̶ JEFFREY EUGENIDES, New York Times
Το 1920, ο ΓΙΟΖΕΦ ΡΟΤ, ο πιο διάσημος
γερμανόφωνος ανταποκριτής της εποχής του, έφτασε στο Βερολίνο. Τα άρθρα του για
αυτό επηρέασαν μια ολόκληρη γενιά συγγραφέων, ανάμεσά τους και τον Τόμας Μανν.
Αντηχούν τους βίαιους κοινωνικούς και πολιτικούς παροξυσμούς που αδιάκοπα
απειλούσαν την εύθραυστη Δημοκρατία της Βαϊμάρης.
Ο Ροτ κινήθηκε πίσω από το παραπέτασμα
της πιο ξακουστής μητρόπολης της εποχής της τζαζ, όπως δεν έκανε κανένας άλλος
Γερμανός συγγραφέας της εποχής του. Έγινε ο χρονικογράφος της ζωής των
κατοίκων της που ήταν ξεχασμένοι από όλους: ανάπηροι του Πρώτου Παγκόσμιου πολέμου,
Εβραίοι μετανάστες από την Ανατολική Ευρώπη που κατέκλυζαν την πόλη, άστεγοι
στα άσυλα, αστοί στα δημόσια λουτρά, όλα τα ανώνυμα πτώματα στα νεκροτομεία,
ενώ ταυτόχρονα περιέγραψε τις πιο φαντασμαγορικές όψεις της πρωτεύουσας, τους
δημόσιους κήπους και τις μεικτές πισίνες, τα τρένα και τα τραμ, τους
ουρανοξύστες και την αναδυόμενη βιομηχανία του θεάματος. Αντιλήφθηκε από τους
πρώτους τη διαφαινόμενη απειλή του ναζιστικού κόμματος, που τελικά θα τον
οδηγήσει στην αναγκαστική υπερορία. Γι’ αυτό είχε βαλθεί να χαρτογραφήσει το
τοπίο της ηθικής χρεοκοπίας και της απατηλής ομορφιάς της πόλης και να μας
δώσει ένα απαράμιλλο πορτραίτο της σε μια στιγμή κομβική για την ιστορία της.
Ο Ροτ έπιασε το σφυγμό της Ευρώπης
αυτών των αβέβαιων ημερών που προηγήθηκαν της μεγάλης κατάρρευσης μιας ηπείρου
και του χαμού ενός ολόκληρου πολιτισμού.
Το τελευταίο συγκλονιστικό κείμενο,
«Το Auto-da-fé του πνεύματος», γραμμένο το 1933, μιλάει ακριβώς
για το κάψιμο των βιβλίων από τους Ναζί έξω από το Ράιχσταγκ και την τραγική
θέση των συγγραφέων που καταργήθηκε το έργο τους στη μητρική τους γλώσσα.
Ο Ροτ ήταν ο
ποιητής της ζωής στους δρόμους του Βερολίνου τη δεκαετία του 1920. Μιας πόλης
που έσφυζε από κόσμο και παλμό, σε μια περίοδο όμως παρακμής. Ο Ροτ
περιπλανιόταν καταγράφοντας τις ιδιομορφίες της, χωρίς συναισθηματισμούς, σαν
κινηματογραφική κάμερα. Αυτά τα φιλοσοφικά, προκλητικά και συχνά φανταστικά,
δοκιμιακού χαρακτήρα δημοσιογραφικά άρθρα του μας δίνουν μια ιδέα για το υψηλό
επίπεδο του πολιτισμού της Βαϊμάρης, αφού δημοσιεύονταν σε εφημερίδες της
εποχής. Η αγάπη του Ροτ για την καταγραφή των ασήμαντων λεπτομερειών της
καθημερινής ζωής μεταμορφώνει συχνά το βιβλίο αυτό σε ένα εξαιρετικό υπαρξιακό
μυθιστόρημα... προσφέροντάς μας τις αστείρευτες πνευματικές δυνάμεις του
συγγραφέα.
̶ CLARE HARMAN, Scotsman
Aν αναζητήσουμε το αντίστοιχο του Ρoτ στην αγγλική πεζογραφία, οδηγούμαστε
κατευθείαν στον Τζωρτζ Όργουελ... Τα σχόλιά του είναι πολιτικά και πολιτιστικά
δελτία της εποχής του. Συλλαμβάνει το καθημερινό παράλληλα με τις τάσεις και
τις διαθέσεις που διαμορφώνουν την Ιστορία. Αυτό που τον καθιστά μοναδικό,
πέρα από την ακριβή, οξυδερκή και συχνά λυρική γραφή του, είναι η συναίσθησή
του προς τους ανθρώπους που χάνουν το δρόμο τους. Έχουμε το προνόμιο να
παρακολουθούμε έναν καλλιτέχνη σε ώρα δημιουργίας -και ο Ροτ ήταν καλλιτέχνης-
και ταυτόχρονα έναν αυτόπτη μάρτυρα της Ιστορίας, που εκτυλίσσεται εκείνη τη
στιγμή μπροστά του.
̶ EILEEN BATTERSBY,
Irish Times
Αυτά τα άρθρα
είναι εξαιρετικά γραμμένα, κάθε περιεκτική σκηνή αποκαλύπτει μια φρέσκια οπτική
της μοντέρνας ζωής που αναβλύζει από το χάος της Γερμανίας της Βαϊμάρης... Δεν
υπάρχει σελίδα σε αυτό το βιβλίο που να μη θέλεις να διαβάσεις κάποια πρότασή
της δυνατά.
̶ MAURICE WALSH, New Statesman
Το βιβλίο αυτό
είναι μια απόδειξη ότι είναι εξαιρετικός και πρωτότυπος ως δημοσιογράφος όσο
και ως μυθιστοριογράφος, διεισδύοντας με το βλέμμα και την ακοή του εκεί όπου
λιγότερο σημαντικοί συγγραφείς δεν θα τολμούσαν ποτέ να μπουν.
̶ Sunday Times
ΑΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ JOSEPH ROTH ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ