Δελτίο τύπου | ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ του Oliver Sacks

OLIVER SACKS

ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ

Μετάφραση: ΚΩΣΤΑΣ ΠΟΤΑΓΑΣ – ΑΝΝΥ ΣΠΥΡΑΚΟΥ

Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Φεβρουάριος 2020

Αριθμός σελίδων : 520, Τιμή :  21,50 Ευρώ

ISBN: 978-960-505-417-5

Η ημικρανία πλήττει μια σημαντική πληθυσμιακή μειονότητα, απαντά σε όλους τους πολιτισμούς και αναγνωρίζεται από τη χαραυγή της καταγεγραμμένης ιστορίας. Μπορεί για τον Ιούλιο Καίσαρα, τον απόστολο Παύλο, τον Kant και τον Freud να υπήρξε μια μάστιγα, ή μια αφορμή να σφυρηλατήσουν το χαρακτήρα τους, όμως για τα εκατομμύρια των ανωνύμων ανθρώπων που υποφέρουν κρυφά και σιωπηλά αποτελεί ένα καθημερινό δεδομένο. Οι μορφές και τα συμπτώματά της είναι «άτακτα, ασαφή και σε τόσο απέραντο βαθμό ποικίλα, που ούτε ο ίδιος ο Πρωτέας μπορεί να συναγωνιστεί την πληθώρα των μορφών που παίρνουν», όπως αντίστοιχα παρατήρησε ο Robert Burton για τη μελαγχολία. Η φύση της και τα αίτιά της στάθηκαν ανεπίλυτο αίνιγμα για τον Ιπποκράτη και έκτοτε, εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια, αποτελούν αντικείμενο αντιπαραθέσεων.

Πολλοί από τους ασθενείς που εμφανίζουν ημικρανία –ιδιαίτερα οι νέοι που βιώνουν την ημικρανική αύρα ή μια κρίση κλασικής ημικρανίας για πρώτη φορά– δεν έχουν ιδέα τι τους συμβαίνει και τρομοκρατούνται πιστεύοντας πως παθαίνουν εγκεφαλικό, πως έχουν κάποιον όγκο στον εγκέφαλο κ.ο.κ., ή, αντίστροφα, πως τρελαίνονται ή πάσχουν από κάποια ιδιότυπη υστερία. Είναι τεράστια η ανακούφισή τους όταν μάθουν πως αυτό που τους συμβαίνει δεν είναι ούτε σοβαρό ούτε επίπλαστο αλλά μια ψυχικώς ουδέτερη, υποτροπιάζουσα αλλά καλοήθης στην ουσία της κατάσταση που τη μοιράζονται με αμέτρητους άλλους ανθρώπους και η οποία είναι γνωστή και εντελώς κατανοητή. «Ο φόβος που σου προκαλεί αυτή η πάθηση όταν δεν τη γνωρίζεις σε καταρρακώνει» γράφει ο Montaigne. Ο ασθενής που θα διαβάσει την Ημικρανία δεν θα θεραπευτεί αλλά τουλάχιστον θα ξέρει από τι υποφέρει και τι σημαίνει αυτό. Θα πάψει λοιπόν να το φοβάται.

Βέβαια, το βιβλίο δεν είναι απλώς μια περιγραφή αλλά ένας στοχασμός για τη φύση της υγείας και της αρρώστιας και για το πως τα ανθρώπινα πλάσματα μπορεί περιστασιακά να έχουν ανάγκη να είναι άρρωστα για ένα σύντομο διάστημα. Είναι επιπλέον ένας στοχασμός για την ενότητα του νου και του σώματος και για την ημικρανία ως ένα υπόδειγμα της ψυχοσωματικής μας διαφάνειας και, τέλος, ένας στοχασμός για την ημικρανία ως αντίδραση βιολογική, ανάλογη με εκείνη που εμφανίζουν πολλά ζώα. Πιστεύω πως αυτές οι ευρύτερες θεωρήσεις της ημικρανίας ως μέρος της ανθρώπινης κατάστασης έχουν επίσης τη σημασία τους καθώς συνθέτουν τη σταθερή ταξινομία της πάθησης.

- OLIVER SACKS

«Ο τόμος αυτός είναι απαραίτητο εφόδιο και εργαλείο για τον σύγχρονο «ημικρανιολόγο», οδηγός κλινικής αντίληψης για τον νευρολόγο, πηγή γνώσης και θεραπευτικών χειρισμών για τον επαγγελματία υγείας –ειδικά εκείνους που χειρίζονται ασθενείς με παθήσεις του εγκεφάλου–, τουλάχιστον αποκαλυπτικό για τους ημικρανικούς, ώστε να κατέχουν τα μονοπάτια δημιουργίας, μεταφοράς και εκδήλωσης του κεφαλικού πόνου και της ημικρανίας ειδικότερα, αλλά και πυλώνας σκέψης για τους λόγιους, ειδικά εκείνους που ενδιαφέρονται για τις συμπεριφορές του εγκεφάλου. Γιατί η ημικρανία αποτελεί πράγματι ένα καταπληκτικό πρότυπο μελέτης της εγκεφαλικής λειτουργίας, συμπεριλαμβάνοντας λειτουργίες που μοιράζονται άδικα στην Ψυχιατρική και στη Νευρολογία, λες και το αντικείμενο των δύο αυτών επιστημών είναι διαφορετικό· ψευδώς, αφού μόνο αυτός είναι, ο ίδιος και ένας εγκέφαλος, το όργανο που μελετούν. Του ασθενούς.»

–Δήμος-Δημήτριος Μητσικώστας, MD, PhD, FEAN

Αναπληρωτής καθηγητής Νευρολογίας, ΕΚΠΑ

Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας

Από το Προλόγισμα της ελληνικής έκδοσης

✤

ΚΡΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Η Ημικρανία, την οποία ο Σακς πρωτοέγραψε το 1970, και την επικαιροποίησε έκτοτε, είναι συναρπαστική, 

κυρίως όσον αφορά τις μυστηριώδεις αύρες που περιβάλλουν τους πάσχοντες από αυτήν, 

πριν να τους κυριεύσουν οι σφοδροί τους πονοκέφαλοι. 

Τα σχέδιά τους που περιγράφουν τις οπτικές διαταραχές από τις οποίες υποφέρουν 

παραπέμπουν στη χρυσή εποχή της Μοντέρνας Τέχνης, από τον Βαν Γκογκ ως τον Μπρακ και τον Μουνχ. […] 

Ο Σακς χάρη στη συγγραφική ευγλωττία του καθιστά εύληπτα για όλους μας 

τα περίπλοκα νευρολογικά προβλήματα που βασανίζουν πολλούς ανάμεσά μας. 

– Daily Mail

Όσοι πάσχουν από ημικρανίες θα βρουν ανακούφιση 

βλέποντας την κατάστασή τους να προσεγγίζεται τόσο ξεκάθαρα.

– Independent

Ένα έργο ορόσημο με μεγάλο ενδιαφέρον και σημασία για τους πάσχοντες, 

τους θεραπευτές τους και όσους είναι αναγκασμένοι να ζουν με αυτή την κατάσταση. 

Προσφέρει ευρύ φάσμα γνώσεων για το θέμα και διαβάζεται εύκολα. 

– Journal of the Institute of Health Education

Ο νευρολόγος Όλιβερ Σακς διαθέτει δύο σπάνια χαρίσματα: 

αφενός, γράφει σαν μουσικός και, αφετέρου, στην πολύχρονη ιατρική του σταδιοδρομία

προσπαθούσε πάντα με μεγάλη χαρά να μπει στο μυαλό των ασθενών του 

για να καταλάβει πως οι ίδιοι κατανοούσαν τον κόσμο τους 

και στη συνέχεια να γράψει για αυτό.  

– Oldie

Καταδύεται στις διεργασίες του νου με πολυσύνθετο τρόπο. 

Απαραίτητο ανάγνωσμα για πάσχοντες από ημικρανία, 

που όμως έχουν ένα διανοητικό προφίλ. 

– Cosmopolitan

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο δρ Σακς έγραψε αυτό το βιβλίο πρωταρχικά 

για να διαφωτίσει τους συναδέλφους του σχετικά με ένα παράπονο 

που δέχονται πολύ συχνά από τους ασθενείς τους 

αλλά για το οποίο γνωρίζουν ελάχιστα. […] 

Είμαι επίσης πεπεισμένος ότι και ο μη επαγγελματίας 

που ενδιαφέρεται για τη σχέση σώματος και πνεύματος, 

ακόμα κι αν δεν τα καταλάβει όλα, θα βρει το βιβλίο τόσο συναρπαστικό όσο κι εγώ. 

– W. H. Auden, New York Review of Books

Αυτό το υπέροχο βιβλίο του Σακς πρωτοεμφανίστηκε το 1970, 

αλλά η τωρινή έκδοση, που ξαναγράφτηκε και εμπλουτίστηκε, 

αντλεί πολλά στοιχεία από την επιστημονική πρόοδο 

όχι μόνο στις θεραπευτικές μεθόδους αλλά και στη θεωρία του χάους. 

– Observer

Για τον Σακς ο πονοκέφαλος είναι χρυσωρυχείο, πηγή οραμάτων, 

ένας μικρόκοσμος της ανθρώπινης εμπειρίας και του πόνου, η ίδια η φιλοσοφική λίθος… Τα κατάφερε εξαιρετικά. 

– Iain McGilchrist, Sunday Telegraph

Ο Σακς μας λέει κάτι σημαντικό και πρέπει να τον ακούσουμε προσεκτικά… 

Στο βιβλίο του δεν βρίσκουμε την πανάκεια, αλλά η ανθρώπινη ματιά του 

μπορεί να μας φανεί βοηθητική στο να συμφιλιωθούμε 

με τις πιο σκοτεινές πλευρές του εαυτού μας.

– Anthony Clare, Mail on Sunday

Όποιος διαβάζει τη διαυγή, κλασική γραφή του, 

ακόμα κι αν είναι τυραννισμένος κι αν υποφέρει, μπορεί να πάρει θάρρος. 

Γιατρός και ασθενής συνυπάρχουν σε ένα μαγικό βασίλειο. 

Χάρη στην αξιοθαύμαστη ενσυναίσθησή του, είναι ο πιο προσιτός γιατρός 

και ταυτόχρονα αυθεντία στο επάγγελμά του. 

– Anita Brookner, Spectator

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΟΛΙΒΕΡ ΣΑΚΣ (1933-2015) έζησε στη Νέα Υόρκη και δίδαξε νευρολογία και ψυχιατρική στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Άσκησε την ιατρική και έγραψε έντεκα βιβλία, στα οποία περιλαμβάνονται τα Ξυπνήματα, που αποτέλεσαν έμπνευση για την ομώνυμη, βραβευμένη με Όσκαρ, κινηματογραφική ταινία.

Στις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν τα βιβλία του Ένας ανθρωπολόγος στον Άρη, Βλέποντας φωνές, Ο άνθρωπος που μπέρδεψε τη γυναίκα του με ένα καπέλο, Μουσικοφιλία, Το νησί των τυφλών στα χρώματα – Τα νησιά των κυκάδων και Ξυπνήματα, ενώ ετοιμάζονται τα παλαιότερα έργα του, όλα σε νέες, αναθεωρημένες εκδόσεις και μεταφράσεις, καθώς και η μεταθανάτια έκδοση Everything in its Place.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο του, επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του www.oliversacks.com.

ΑΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ OLIVER SACKS ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ